Kolejarze, podobnie jak cała Polska ruszyła na pomoc Ukrainie – poprzez wsparcie w ewakuacji ludności cywilnej. Znaczna część przewoźników wzięła udział w rozwożeniu uchodźców w głąb Polski. Natomiast wszyscy operatorzy wprowadzili bezpłatny transport dla ukraińskich obywateli.
Już od pierwszych godzin wojny kolejarze byli zaangażowani w pomoc Ukrainie. Niemalże natychmiast, jeszcze z samego rana podjęto decyzje o przygotowaniu pociągu sanitarnego, którym będzie można przewozić ranne osoby. Przewoźnicy kolejowi zaczęli wzmacniać połączenia kolejowe do przygranicznych miejscowości, samorządowi przewoźnicy uruchamiali również specjalne pociągi humanitarne pod granicę (gdzie w jedną stronę jechali załadowani pomocą humanitarną, w druga natomiast zabierali ludność cywilną do polskich miast). Ponadto wszyscy przewoźnicy kolejowi zdecydowali się wprowadzić bezpłatne bilety dla ukraińskich obywateli.
Oczywiście zarówno bezpłatne bilety, jak i same uruchomienie dodatkowych pociągów oznaczało generowanie dużych kosztów dla organizatorów transportu publicznego. Potrzebne było finansowe wsparcie, dlatego też przyjęto specjalną ustawę, w ramach której Rząd miał przekazać rekompensaty za uruchomienie dodatkowych połączeń. Posłanka Paulina Matysiak zdecydowała się skierować pytania do Ministerstwa Infrastruktury co do wyrównania poniesionych kosztów. Jak się okazuje, takich rekompensat jeszcze nie wypłacono. Jak tłumaczy Wiceminister Infrastruktury Andrzej Bittel cały czas oczekuje się tu na decyzję Komisji Europejskiej.
Wypłata środków odbywać się będzie na zasadach określonych w ustawie (art. 5, art. 6 art. 7 i art. 8). Łączny limit środków przeznaczony przez Ministra Finansów na realizację ustawy wynosi 130 mln zł. Jednocześnie pragnę poinformować, że wypłata środków stanowiących refundację kosztów uruchamiania pociągów specjalnych oraz wzmocnień pociągów regularnego kursowania (art. 6) będzie możliwa po rozstrzygnięciu kwestii pomocy publicznej, co podlega notyfikacji Komisji Europejskie – odpowiedział Wiceminister Infrastruktury Andrzej Bittel.
Dodatkowo, jeszcze nie wiadomo jak duża będzie to rekompensata, która zostanie wypłacona przewoźnikom.
(…)Na chwilę obecną nie jest znana kwota na jaką zostaną zrealizowane wnioski przewoźników. Po otrzymaniu wszystkich wniosków, ich weryfikacji oraz rozstrzygnięcia (we współpracy z Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów) kwestii udzielenia wsparcia w zgodzie ze wspólnotowymi wytycznymi dotyczącycmi pomocy publicznej – będzie można określić kwotę wsparcia dla przewoźników kolejowych, którzy zrealizowali dodatkowe usługi na rzecz uchodźców z Ukrainy – dodaje Bittel.