Między infrastrukturą regionu a jego rozwojem gospodarczym istnieje widoczna zależność. Im lepsza infrastruktura regionu, tym większy potencjał rozwoju, z kolei brak odpowiedniej infrastruktury może hamować rozwój, a gospodarka ulega stagnacji. Czy możemy powiedzieć, że infrastruktura jest kręgosłupem regionów i co musimy zrobić, aby ją szybko i skutecznie rozwijać?
4 marca 2024 r. podczas IX Europejskiego Kongresu Samorządów, liderzy samorządów, przedstawiciele elit regionalnych, biznesu, organizacji pozarządowych i mediów rozmawiali na temat różnych aspektach infrastruktury i jej roli we wspieraniu rozwoju na poziomie lokalnym.
Między infrastrukturą regionu a jego rozwojem gospodarczym istnieje widoczna zależność, która manifestuje się na wielu poziomach. Dobra infrastruktura, takie jak nowoczesne drogi, mosty, systemy komunikacji publicznej, a także dostęp do szybkiego Internetu, stanowi podstawę dla atrakcyjności inwestycyjnej danego obszaru. Pozwala to przyciągać nowe firmy i inwestorów, którzy widzą w regionie potencjał do rozwoju swoich działalności. Im lepsza infrastruktura, tym większy przepływ osób i towarów, co bezpośrednio wpływa na wzrost lokalnej gospodarki.
Z kolei regiony z zaniedbaną lub nieadekwatną infrastrukturą borykają się z wieloma wyzwaniami. Brak odpowiednich dróg czy środków komunikacji może skutkować trudnościami w dostępie do rynków, co dla przedsiębiorstw jest barierą w rozwoju. To z kolei odstrasza potencjalnych inwestorów, którzy poszukują lokalizacji, gdzie mogą łatwo rozwijać swoją działalność. Stagnacja w rozwoju infrastruktury często prowadzi do zastoju gospodarczego, gdzie wzrost gospodarczy jest ograniczony, a bezrobocie rośnie.
W panelu pn. „Dobra infrastruktura jako czynnik rozwoju lokalnego” prowadzonym przez red. Tomasza Nakielskiego z nakolei.pl udział wzięli:
- Jacek Przemysław Kostka – Burmistrz Miasta Górowo Iławeckie, Prezes, Stowarzyszenie “Polskie Miasta Cittaslow”
- Jan Pilewski – Public Affairs Director, Play
- Przemysław Tuchliński – Zastępca Prezydenta, Urząd Miejski w Białymstoku
- dr inż. Grzegorz Maśloch
Dyskusję rozpoczął dr Grzegorz Maśloch od ogólnej definicji infrastruktury, traktując ją jako środek trwały zaspokajający funkcje publiczne. Dobra infrastruktura oznacza istnienie i efektywne funkcjonowanie różnorodnych elementów, systemów czy usług, które umożliwiają sprawną organizację i rozwój danej przestrzeni geograficznej, społeczności lub przedsięwzięcia. Infrastruktura może obejmować różne obszary, takie jak transport, energetyka, telekomunikacja, wodociągi, edukacja, opieka zdrowotna, a także inne kluczowe elementy wspierające rozwój społeczeństwa. Podsumowując o infrastrukturze można mówić w dwóch wymiarach – przedmiotowym, czyli czym ona jest oraz podmiotowym komu ma służyć.
Jednym z ważnych elementów infrastruktury transportowej jest kolej. Odgrywa istotną rolę w gospodarce, łącząc różne regiony, ułatwiając przemieszczanie się towarów i osób. Rozwój kolei stanowi istotny czynnik zachęcający mieszkańców miast do rozważania możliwości życia w jednym miejscu i sprawnego przemieszczania się do innych miast, zwłaszcza w kontekście zatrudnienia. Zastępca Prezydenta Miasta Białegostoku podkreślił jak ważna jest współpraca Polskich Kolei Państwowych z samorządami w kontekście łączenia infrastruktury kolejowej z publicznym transportem zbiorowym np. z autobusami.
Burmistrz Miasta Górowo Iławeckie przypomniał, że problemem jaki napotykają samorządy jest m.in. utrudniona współpraca z zarządcami infrastruktury kolejowej np. trudność odnalezienia spółki zajmującym się danym budynkiem kolejowym w miejscach, gdzie już pociągi nie jeżdżą. Odnosząc się do kolei, powiedział, ze jest to rodzaj infrastruktury, którą można przypisać nie tylko do segmentu technicznego czy gospodarczego, ale również do społecznego. Kolej to integracja, edukacja, sentyment i budowanie lokalnej tożsamości.
Jan Pilewski zaznaczył, że Infrastruktura teleinformatyczna stanowi kręgosłup nowoczesnej gospodarki, umożliwiając przepływ danych, komunikację oraz dostęp do informacji na niespotykaną dotąd skalę. Czasem się wydaje, że to „tylko” narzędzie służące komunikacji pomiędzy abonentami, ale ta infrastruktura jest niezbędna dla funkcjonowania przedsiębiorstw, instytucji publicznych oraz codziennego życia obywateli, pozwalając na realizację usług online, takich jak e-handel, telemedycyna czy edukacja na odległość. Inwestycje w rozwój szerokopasmowego dostępu do Internetu i nowoczesnych technologii sieciowych przyczyniają się do wzrostu innowacyjności, efektywności operacyjnej i konkurencyjności na globalnym rynku.
O tym, że koordynacja infrastruktury w dużych miastach jest wyjątkowo skomplikowanym zadaniem ze względu na gęstość zaludnienia, ograniczoną przestrzeń i złożoność istniejących systemów miejskich mówił wiceprezydent Przemysław Tuchliński. Wymaga to nie tylko dokładnego planowania i zarządzania, ale także ciągłej adaptacji do rosnących potrzeb mieszkańców oraz dynamicznie zmieniających się technologii. Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) odgrywa kluczową rolę w rozwiązywaniu tych wyzwań, łącząc zasoby i kompetencje sektora publicznego z innowacyjnością i efektywnością kosztową sektora prywatnego. Takie współprace umożliwiają realizację skomplikowanych projektów infrastrukturalnych, które mogą przekraczać możliwości finansowe lub techniczne samych organów publicznych, przyspieszając tym samym rozwój i modernizację infrastruktury miejskiej. Najważniejszym celem dla samorządu powinno być dobro mieszkańców.
Dobra infrastruktura stanowi kluczowy czynnik rozwoju lokalnego, wpływając pozytywnie na różne aspekty społeczności i gospodarki danego obszaru. Skuteczna infrastruktura transportowa, taka jak dobrze utrzymane drogi i rozwinięta sieć transportu publicznego, ułatwia swobodne przemieszczanie się mieszkańców, co z kolei sprzyja dostępowi do miejsc pracy, edukacji czy usług.
IX Europejski Kongres Samorządów to największe i najważniejsze w Polsce spotkanie liderów samorządów, przedstawicieli elit regionalnych, biznesu, członków administracji państwowej oraz organizacji pozarządowych i mediów. Tegoroczny kongres organizowany jest pod hasłem „Przyszłość idei decentralizacji w zmieniającym się świecie”. To platforma do dyskusji, wymiany doświadczeń i planowania przyszłości również w kontekście funduszy europejskich.
Program obejmuje ponad 200 wydarzeń: bloków programowych, paneli dyskusyjnych, warsztatów, wykładów, prezentacji. Debaty Kongresu poruszą między innymi problemy współczesnej urbanistyki, mechanizmów rozwoju miast i regionów, finansowania inwestycji, zarządzania miastem, ochrony środowiska, polityki zdrowotnej oraz działań samorządów w nowej rzeczywistości.