Tramwaj, którym jechał papież Franciszek, pancerny szynobus dla dyrektora Kolei Rosyjskich czy pierwsze polskie nowoczesne wagony piętrowe w systemie push-pull – te wszystkie pojazdy niewątpliwie wpisały się w historię polskiej kolei. I wszystkie zostały wyprodukowane w tej samej fabryce – Pesa Bydgoszcz.
Firma jest obecnie jednym z najnowocześniejszych producentów taboru w Polsce, produkuje tramwaje, lokomotywy, szynobusy i zespoły trakcyjne, użytkowane nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Modernizuje też wagony i inne pojazdy szynowe. Nasza redakcja była z wizytą w tej fabryce.
Praca nad budową pociągu, tramwaju czy lokomotywy zaczyna się w Centrum Badań i Rozwoju. To tam inżynierowie, projektanci i inne kompetentne osoby pracują nad założeniami technicznymi, które będą miały zastosowanie w nowych składach. W fabryce pracują także projektanci wizualni, tzw. designerzy, którzy muszą dostosować wygląd pojazdu do jego możliwości technicznych. Robią to na najwyższym poziomie, gdyż pociągi i tramwaje Pesy były wielokrotnie nagradzane za design.
Następnym elementem jest metalowy szkielet pociągu, przygotowywany w specjalnej hali produkcyjnej, oraz pudło, czyli „obudowa” pojazdu. Po zakończeniu jego montowania jest malowany w lakierni.
Kolejnym elementem produkcji składu jest montaż wszystkich potrzebnych elementów, takich jak silnik, okablowanie, okna, drzwi, siedzenia, pulpit maszynisty itp. Wszystkie montowane podzespoły są na bieżąco testowane. Przez jeden tramwaj przechodzi kilkanaście kilometrów kabli!
Przed ostatecznym wyjazdem w trasę, pojazdy testowane są w hali uruchomień, gdzie odbywają się próby całego zmontowanego już składu.
Następne testy odbywają się m. in. w Żmigrodzie, na torach doświadczalnych Instytutu Kolejnictwa.
Fabryki Pesy obecnie zajmują się głównie montażem pojazdów Link dla Deutsche Bahn oraz Elfów II dla Kolei Wielkopolskich i Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie. Składane są również tramwaje dla wielu polskich miast.
Historia Pesy Bydgoszcz zaczęła się już w XIX wieku, kiedy przy bydgoskim węźle kolejowym utworzono Warsztaty Naprawcze Pruskiej Kolei Wschodniej łączącej Berlin z Królewcem. Po zmianach systemowych w 1989 roku bydgoskie zakłady już w 1990 roku zajęły się naprawami EZT EN57, a w 1991 roku zostały oddzielone od PKP. W 1994 powstały ZNTK Bydgoszcz podpisał pierwszą umowę zagraniczną na wagony sypialne dla Litwy. W 2001 roku firma została sprywatyzowana i zmieniła nazwę na Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz Spółka Akcyjna Holding. Zajęto się wówczas głównie budową nowych zespołów trakcyjnych oraz tramwajów.
Spółka powoli odzyskuje płynność finansową, utraconą m. in. przez nieodebrane tramwaje wyprodukowane na zamówienie Moskwy oraz opóźnienia w dostawach. Od 2018 roku większość akcji firmy jest w rękach Polskiego Funduszu Rozwoju. Dzięki temu firma ma szansę dokończyć produkcję pojazdów z opóźnionych kontraktów oraz realizować nowe zamówienia. W tym roku fabryka produkuje m. in. wielofunkcyjne wagony Combo dla PKP Intercity