Z Rafałem Zgorzelskim, Członkiem Zarządu PKP S.A. rozmawialiśmy o planach rozwoju spółki oraz celach strategicznych.
Nakolei.pl: Jakie cele w najbliższym czasie posiada nowy Zarząd PKP S.A.?
Najbliższym celem jest opracowanie nowej strategii PKP S.A. do 2025 r. z perspektywą do 2030 r. Dokument ten będzie zawierał również określone kierunki rozwoju dla poszczególnych spółek z Grupy PKP. Strategia PKP S.A. będzie więc nie tylko dokumentem własnym spółki, ale także wypadkową strategii poszczególnych spółek z Grupy PKP. Zamierzamy ściśle współpracować w ramach Grupy PKP w zakresie budowania nowoczesnych strategii działalności, adekwatnych do obecnych uwarunkowań rynkowych oraz potrzeb szeroko rozumianego klienta. Patrzymy w dłuższym horyzoncie czasowym ze względu na potrzebę dopasowania działań i projektów do założeń wynikających z dokumentów strategicznych na szczeblu rządowym. Przygotowujemy się też do nowej perspektywy unijnej 2021-2027, w której nasze wybrane projekty będą wymagały znaczącego zaangażowania, np. kolejne inwestycje dworcowe czy działania z obszaru badań i rozwoju. To są długoterminowe projekty o charakterze strategicznym.
W najbliższej perspektywie priorytetem będzie wzmocnienie roli Grupy PKP na polskim rynku. W tym celu niezbędne jest zacieśnienie współpracy pomiędzy spółkami poprzez m.in organizację Grupy PKP na zasadach holdingu. Niezmiernie istotną rolę w procesie tworzenia nowoczesnych regulacji w zakresie prawa koncernowego pełni Komisja ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego przy Ministerstwie Aktywów Państwowych pod przewodnictwem pana Premiera Jacka Sasina, której inicjatorem i pomysłodawcą jest pan minister Janusz Kowalski. Samo wzmocnieniu roli Grupy PKP na rynku ma służyć proponowanie kompleksowej oferty pasażerom. Mówimy tutaj zarówno o podroży pociągami i korzystaniu z usług na dworcach, jak również o zapewnieniu usług podróży łączonej udostępniając transport tzw. „ostatniej mili”. Tutaj istotnym obszarem jest rozwój usług sharingowych pod marką parasolową PKP Mobility, w tym m.in. car-sharingu. Najbliższym planowanym działaniem jest również włączenie do struktur Grupy PKP przedsiębiorców autobusowych, co ułatwi koordynację wspólnej oferty dla pasażera, stanowiąc dla niego i Grupy PKP wartość dodaną. Powiązanie kolei ze spółkami typu PKS należącymi do Skarbu Państwa m.in. ułatwi stworzenie oferty przewozowej dla mieszkańców terenów wykluczonych komunikacyjnie. Chcemy dążyć do modelu, w którym kolejową ofertę przewozową obudujemy dodatkowymi usługami, dzięki którym podróżni chętniej będą wybierać ten środek komunikacji.
Jakie obszary działalności PKP S.A. wymagają szczególnego rozwoju?
Przede wszystkim poszukiwanie nowych możliwości w obszarze zarządzania nieruchomościami. Spółka, jako jeden z wiodących i największych zarządców nieruchomości w Polsce, ma olbrzymi potencjał rozwojowy. Będziemy więc dążyć do zwiększenia efektywności w zarządzaniu nieruchomościami, upatrując szans także w rozwijaniu przestrzeni publicznej i zagospodarowania terenów wokół dworców i węzłów transportowych. Jednym z planów jest wykorzystanie terenów kolejowych na cele produkcji odnawialnych źródeł energii, np. tworzenie farm fotowoltaicznych na terenach, które nie są używane dla prowadzenia ruchu kolejowego oraz nie mają potencjału komercyjnego. Potencjał kolejowych nieruchomości może być również wykorzystywany w działalności logistycznej. Zarządzanie nieruchomościami to jednak tylko jeden, to prawda bardzo ważny obszar funkcjonowania PKP S.A., ale będziemy też niewątpliwie rozwijać inne obszary działalności spółki, a także dążyć do oferowania naszym klientom innych usług, w szczególności zaś w obszarze szeroko rozumianej logistyki.
Ponadto spółka chce rozwijać obszar badawczo-rozwojowy i wdrażać innowacje, by wspierać rozwój technologiczny polskiej kolei. W ramach tworzenia środowiska badawczo-rozwojowego PKP S.A. podjęła współpracę z instytucjami naukowymi, takimi jak Sieć Badawcza Łukasiewicz i POLTRIN oraz nawiązuje kontakty z uczelniami i innymi instytucjami działającymi w tym obszarze.
Jednym z zaplanowanych na najbliższe lata działań jest rozwijanie narzędzi informacyjnych w kanałach mobilnych, w celu dostarczenia pasażerom i użytkownikom dworców możliwie jak najbardziej aktualnej informacji odnośnie ich podróży oraz na temat usług dostępnych na dworcach. Jednocześnie podejmujemy działania zmierzające do poprawy jakości danych niezbędnych do obsługi pasażerów oraz lepszej wymiany informacji pomiędzy różnymi podmiotami biorącymi udział w transporcie kolejowym.
Istotną rolą PKP S.A. jako spółki dominującej w Grupie Kapitałowej będzie również, o czym poniekąd już wspomniałem, kreowanie kierunków w obszarach nowej działalności biznesowej oraz działań rozwojowych w zakresie transportu pasażerskiego i towarowego. Jednym z istotnych przedsięwzięć rozpoczętym wspólnie z instytutami sieci POLTRIN będzie opracowanie koncepcji prowadzącej do przekierowania części przewozów towarów realizowanych obecnie przez transport drogowy na kolej. Innymi działaniami w obszarze badawczo-rozwojowym, które najprawdopodobniej będą nabierały znaczenia w najbliższych latach, są koncepcje wykorzystania alternatywnych napędów przez kolej. Jednym z paliw wskazywanych jako przyszłość w zakresie napędów lokomotyw jest wodór. W tym zakresie PKP S.A. już prowadzi rozmowy z partnerami, z którymi możliwe będzie podjęcie wspólnych projektów badawczo-rozwojowych i udział w rozwijaniu tego typu technologii.
Czy w strategii PKP S.A. nadal znajduje się stworzenie holdingu PKP? Czy dla nowego Zarządu będzie to kwestia priorytetowa?
Strategicznym zamierzeniem organizacyjnym PKP S.A. pozostanie utworzenie struktury opartej na zasadach holdingu, która pozwoli na integrację działań spółek kolejowych celem zapewnienia najwyższego standardu oraz spójności usług świadczonych przez Grupę PKP. Wzmocnienie PKP S.A. w roli integratora w strukturze kolejowej umożliwi koordynację procesów inwestycyjnych, utrzymaniowych i przewozowych, co w rezultacie przyczyni się do podniesienia poziomu konkurencyjności transportu kolejowego. Dla realizacji tych zamierzeń niezbędne jest wdrożenie odpowiednich narzędzi zarządzania Grupą PKP we wszystkich etapach procesu zarządczego, przy zachowaniu autonomiczności poszczególnych spółek.
Wdrożenie struktury opartej na zasadach holdingu przyniesie w kolejnych latach dodatkowe korzyści zwiększające osiągane przychody lub optymalizujące koszty np. w obszarach wspólnych usług i produktów, czy zarządzania nieruchomościami.
Realizacja celów Grupy PKP odbywać się będzie także poprzez indywidualne strategie poszczególnych spółek Grupy, które będą tworzone w powiązaniu z nową strategią PKP S.A. Stosowanie niniejszej formuły pozwoli na zapewnienie spójności działań podejmowanych przez spółki z długookresowymi celami Grupy PKP już w obecnych uwarunkowaniach formalno- prawnych.
PKP S.A. niedawno dołączyła do projektu zwiększania świadomości społeczeństwa w zakresie wyszukiwania i wyboru produktów spożywczych wytworzonych w Polsce „Produkt Polski”. Jakie inne plany ma spółka w kwestii wpierania polskiej gospodarki?
Angażujemy się we wsparcie patriotyzmu ekonomicznego, gospodarczego ale również konsumenckiego. W lipcu br. zainicjowaliśmy wspólnie z innymi spółkami Skarbu Państwa oraz przy współpracy z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa, Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Ministerstwem Aktywów Państwowych, akcję promującą patriotyzm konsumencki i podnoszącą świadomość konsumentów. Efektem tego działania jest promowanie produktu polskiego m.in. w pociągach i na dworcach. To jeden z elementów zaangażowania PKP S.A. w budowę patriotyzmu konsumenckiego czy – patrząc szerzej – ekonomicznego.
Grupa PKP realizuje kluczowe inwestycje i programy infrastrukturalne w Polsce. Dzięki nim polska gospodarka może się rozwijać. W zamówieniach obowiązują zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, ale istotny jest też interes spółki i państwa. Inwestycje budowlane, w tym dworcowe, pozwalają napędzać gospodarkę. Wśród wykonawców i podwykonawców jest sporo polskich firm, często również lokalnych. Dziś mamy specyficzną sytuację związaną z pandemią koronawirusa, która pokazała nam, jak łatwo w dobie globalnych powiązań może powstać kryzys. A trzeba zaznaczyć, że w czasach dużych kryzysów to właśnie inwestycje publiczne miały kluczowe znaczenie dla gospodarek.
Zagadnienie to możemy potraktować szerzej i wspomnieć o budowaniu własnych kompetencji w ramach Grupy Kapitałowej. Przykładem może być spółka Kolejowe Zakłady Łączności (KZŁ) z siedzibą w Bydgoszczy, która konstruuje i rozwija innowacyjne produkty dla kolei i innych branż. Poza samymi tablicami systemu dynamicznej informacji pasażerskiej PKP S.A. eksploatuje zlokalizowane przy dworcach stacje ładowania samochodów elektrycznych oraz parkomaty wyprodukowane właśnie w KZŁ. Nazwa zobowiązuje. Polskie Koleje Państwowe, obok celów biznesowych, pragnę to podkreślić z całą mocą, będą konsekwentnie realizowały również cele tożsamościowe, kulturowe, związane z pielęgnowaniem polskiej tradycji oraz umacnianiem patriotyzmu ekonomicznego czy też patriotyzmu w ogóle.
Druga część wywiadu: Rafał Zgorzelski: Modernizacja istniejących dworców lub budowa kolejnych należą do naszych priorytetów