Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego prawdopodobnie ogłosi przetarg na studium tylko dla jednego projektu. Samorząd wyraził swoją negatywną opinię na temat programu, argumentując swoje zdanie.
Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego do programu Kolej Plus złożył 3 projekty, które zakwalifikowały się do II etapu. Dwa z nich dotyczyły prac na liniach kolejowych, trzeci natomiast budowę nowej stacji kolejowej Tuczno Krajeńskie:
- „Modernizacja i odbudowa kolejowego korytarza komunikacyjnego (Szczecin) – Stargard- Pyrzyce – Myślibórz – Dębno – Kostrzyn w śladzie linii kolejowych nr 411, 422, i 410”;
- „Odbudowa i rewitalizacja linii kolejowej nr 415 dla przywrócenia połączenia kolejowego Myślibórz – Gorzów Wlkp.”;
- „Poprawa przepustowości linii kolejowej nr 403 poprzez budowę stacji Tuczno Krajeńskie”.
Z uwagi na fakt, że Samorząd nie ogłosił jeszcze postępowania przetargowego dla projektów, z pytaniami skierowaliśmy się do Urzędu Marszałkowskiego. W ten sposób dowiedzieliśmy się, że Województwo zamierza utrzymać swoje zaangażowanie w zakresie opracowania wstępnego studium planistyczno-prognostycznego dla budowy nowej stacji Tuczno Krajeńskie, dla usprawnienia realizowanych już przewozów na linii kolejowej nr 403. Natomiast według Samorządu, realizacja dwóch pozostałych projektów liniowych wydaje się być mało prawdopodobna.
Małe szanse na realizację projektów
Według Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, rokowania co do realizacji projektów są stosunkowo niskie z dwóch względów. Chodzi zarówno o problem finansowy, który mocno obciążyłby samorząd, ale także kwestia tego, że koszt projektów zakwalifikowanych do II etapu programu znacząco przewyższył przewidywany budżet programu.
Po pierwsze, szacunkowa wartość wszystkich projektów zgłoszonych przez samorządy wynosi około 30 mld zł, natomiast całkowity budżet Programu Kolej Plus wynosi nieco około 6 mld zł (pokrycie 1/5 wartości zgłoszonych projektów) – poinformowała portal NaKolei.pl Jadwiga Rajkiewicz, Dyrektor Wydziału Infrastruktury i Transportu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego.
Program Kolej Plus zakłada 15 procentowy wkład własny samorządów zgłaszających projekty. Z tego powodu zdarzały się sytuacje, że samorządy miały plan rewitalizacji linii kolejowych, ale ostatecznie rezygnowały z pomysłu z uwagi na brak środków – przykładem może być Kolej Nadzalewowa. Warto zaznaczyć, że według szacunków PLK wartość projektów z woj. zachodniopomorskiego to koszt rzędu 2,5 mld złotych. Tym samym wkład własny wyniósłby około 375 mln złotych. Dodatkowo, Samorząd zaznacza, że miała być możliwość pokrycia kosztów ze środków Krajowego Planu Odbudowy, co później nie zostało jednak potwierdzone.
Dokonana przez PKP PLK S.A. wstępna wycena wartości projektów zgłoszonych przez Województwo Zachodniopomorskie opiewa na kwotę ponad 2,5 mld zł, co oznacza, iż wkład własny samorządu musiałby wynieść około 400 mln zł, czyli niemal dwa razy więcej niż wynoszą roczne dochody własne Województwa z tytułu podatków PIT i CIT. Tymczasem udział w programie, którego istotą jest de facto inwestycja w obce środki trwałe, nie może odbywać się kosztem wykonywania ustawowych zadań własnych samorządu – stwierdziła Dyrektor Jadwiga Rajkiewicz. – Ponadto dotychczasowe doświadczenia dotyczące wniosków złożonych przez Województwo w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, w szczególności dużego wniosku na dofinansowanie zakupu taboru hybrydowego, wskazują, że w większości wybierano do realizacji projekty mniejsze – dodała.
PLK największym wygranym programu?
Według Urzędu Marszałkowskiego, największym beneficjentem całego programu nie muszą być samorządy, lecz PKP PLK. Samorządy de facto ponoszą duże koszty związane z programem. Same przygotowanie studium planistyczno-prognostycznego to koszt rzędu nawet kilku milionów złotych (zależy od projektu). Natomiast wydanie takiej kwoty, która dla niektórych samorządów może być realnie duża – nie wiąże się z tym, że w 100% projekt zostanie zrealizowany.
W przypadku Programu Kolej Plus praktycznie wszystkie kompetencje skupiają PKP PLK S.A., które jako krajowy zarządca infrastruktury kolejowej faktycznie zarządza większością linii zgłoszonych do konkursu, przy czym jest organizatorem i oceniającym. W przypadku zakwalifikowania projektu do realizacji, PKP PLK S.A. będą zarazem inwestorem i beneficjentem środków przekazanych na modernizację, jak również w przyszłości będą pobierały opłaty za dostęp do infrastruktury, również od przewoźników wykonujących przewozy organizowane przez samorządy – zaznaczyła Dyrektor Rajkiewicz.
Samorząd utrzyma tylko jeden projekt?
Urząd Marszałkowski biorąc pod uwagę powyższe argumenty, najprawdopodobniej ogłosi przetarg na przygotowanie studium planistyczno-prognostyczne wyłącznie dla jednego projektu – budowy nowej stacji kolejowej.
W związku z powyższym realizacja obu zgłoszonych projektów liniowych wydaje się mało prawdopodobna. Niezależnie od powyższych okoliczności Województwo zamierza utrzymać swe zaangażowanie w zakresie opracowania wstępnego studium planistyczno-prognostycznego dla projektu punktowego związanego z budową stacji Tuczno, którego realizacja jest konieczna dla usprawnienia realizowanych już przewozów na linii kolejowej nr 403 – poinformowała Jadwiga Rajkiewicz, Dyrektor Wydziału Infrastruktury i Transportu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego.