5 sierpnia na stronie Rządowego Centrum legislacji opublikowano projekty rozporządzenia z zakresu kolejnictwa. Propozycje zmian dotyczą zasad prowadzenia ruchu, jak i maszynistów.
Projektowane rozporządzenie jest odpowiedzią na prośby dotyczące jego nowelizacji, kierowane do Ministerstwa Infrastruktury przez podmioty sektora kolejowego, w szczególności PKP Intercity S.A. oraz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – czytamy w uzasadnieniu projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji.
Zmiany miałyby na celu m.in. zwiększenia prędkości pociągów w konkretnych sytuacjach, wprowadzenie ułatwień w procesie obsługi technicznej pojazdów kolejowych, a także ich eksploatacji czy też wyeliminowanie wątpliwości dotyczących sygnalizacji.
Zaproponowana została m.in. zmiana przepisów dotyczących czynnego hamulca zespolonego oraz warunków wykonywania szczegółowej i uproszczonej próby hamulców. Wprowadzono wydłużenie ważności szczegółowej próby hamulca z 12 godzin do 24 godzin (§ 19 ust. 3 pkt 3), które wynika z dostosowania przepisów krajowych w tym zakresie do wytycznych Agencji Kolejowej Unii Europejskiej tzw. AMOC „Operations and traffic management system TSI. Acceptable means of compliance on checks and tests before departure, including brakes and checks during operation” z dnia 16.12.2021 r.
Dodatkowo zapisano zasadę, że w przypadku niesprawnego systemu ERTMS/ETCS, przewoźnik może odizolować ten system i eksploatować pojazd w oparciu jedynie o SHP/CA i RADIOSTOP.
Zaprojektowano także przepis dotyczący prędkości pociągu w przypadku braku znajomości odcinków linii kolejowej przez drużynę trakcyjną. Zdaniem Ministerstwa powinna mieć ona podniesiony próg, w związku z tym prędkość jazdy pociągu nie może być większa niż 40 km/h przy prowadzeniu pociągów towarowych na hamulcu zespolonym wolno działającym, 50 km/h przy prowadzeniu pociągów towarowych na hamulcu zespolonym szybko działającym i 60 km/h przy prowadzeniu pociągów pasażerskich i pojazdów trakcyjnych jadących luzem. W przypadku pociągów prowadzonych z wykorzystaniem systemu ERTMS/ETCS w trybie pełnego nadzoru prędkość jazdy pociągu nie może być większa niż 100 km/h.
Kolejna zmiana dotyczy zrezygnowania z dwuosobowej obsady podczas prowadzenia pociągów z prędkością 140 km/h i 160 km/h. Ministerstwo zwraca uwagę na to, że obecnie eksploatowane pojazdy kolejowe, wyposażone są w dwa rodzaje urządzeń kontrolujących czujność maszynisty oraz urządzenia radiołączności pociągowej. Ponadto urządzenia kontrolujące czujność maszynisty (np. SIFA) są nowocześniejsze od stosowanych w poprzednich latach, a zastosowane urządzenia radiowe są na wyższym poziomie technicznym.
Warto dodać, że obecnie w Polsce brakuje osób dysponujących uprawnieniami do prowadzenia pojazdów kolejowych, co stanowi obecnie jeden z kluczowych czynników blokujących rozwój rynku kolejowego w Polsce.
Luka pokoleniowa oraz wysokie wymagania formalno-prawne niezbędne do prowadzenia pojazdów kolejowych przyczyniły się do tego, iż w ostatnich latach obserwuje się niekorzystne zmiany w strukturze wiekowej maszynistów. Według danych Urzędu Transportu Kolejowego (UTK), zawód ten wykonywało w Polsce w 2017 r. około 17 tys. osób, z czego ponad 9,6 tys. (około 56% ogółu) to osoby w wieku powyżej 50 lat. Maszyniści w wieku poniżej 30 lat stanowili zaledwie 7% ogółu pracujących w tym zawodzie – podają w swoim Raporcie „Efektywny i innowacyjny system szkolenia oraz rozwoju zawodowego maszynistów” organizacje branżowe.
Dodatkowo przewiduje się, że deficyt maszynistów będzie się stale zwiększał. Więcej na ten temat – Raport „Efektywny i innowacyjny system szkolenia oraz rozwoju zawodowego maszynistów”
Z kolei projekt rozporządzenia w sprawie licencji maszynisty wprowadza zmiany w sprawie wymagań zdrowotnych dla kandydatów na maszynistów. Przewiduje on obniżenie dotychczasowych wymagań w zakresie wzroku do poziomu:
1) ostrość wzroku z korekcją lub bez: 1,0; nie mniej niż 0,5 dla oka gorzej widzącego;
2) dopuszczalna maksymalna korekcja soczewkami kontaktowymi lub szkłami: nadwzroczność +5/ krótkowzroczność -8, 3) osoba badana powinna słyszeć szept każdym uchem oddzielnie z odległości 2 m w przypadku osób, które ubiegają się o licencję maszynisty lub jej zachowanie.