Strona główna » Wiadomości » Kolej jest dla ludzi » 8 kwietnia 1991 roku wojska rosyjskie opuściły Polskę. „Wyzwalały” nasz kraj od niemieckiego okupanta przez prawie 50 lat…

8 kwietnia 1991 roku wojska rosyjskie opuściły Polskę. „Wyzwalały” nasz kraj od niemieckiego okupanta przez prawie 50 lat…

Sylwia

8 kwietnia 1991 roku rozpoczęło się oficjalne wycofywanie z Polski Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej. Z miejscowości Borne Sulinowo wyjechało transportem kolejowym 12 wyrzutni operacyjno-taktycznych z Brygady Rakiet Operacyjno-Taktycznych. Ostatnia jednostka bojowa opuściła Polskę 28 października 1992 roku. Wojska radzieckie stacjonowały w Polsce 48 lat stanowiąc narzędzie nacisku na miejscowe władze i gwarantując ich uległość wobec Związku Radzieckiego.

Obecność wojsk ZSRR na terenie Polski była jednym z najbardziej zauważalnych przejawów jej ograniczonej suwerenności przed 1989 rokiem. 17 września 1993 roku, w symboliczną rocznicę agresji radzieckiej na Polskę w 1939 roku, dowódca Północnej Grupy Wojsk generał Leonid Kowaliow zameldował prezydentowi Lechowi Wałęsie o zakończeniu wycofywania wojsk radzieckich z Polski. Następnego dnia z Dworca Wschodniego wyjechało ostatnich 24. oficerów, w tym pięciu generałów. Polskę opuściło łącznie blisko 56 tysięcy żołnierzy.

Wycofywanie wojsk radzieckich z Polski rozpoczęło się 8 kwietnia 1991 roku, gdy garnizon w Bornem Sulinowie opuściła stacjonująca tam jednostka rakiet. Ostatnią jednostką bojową, która wróciła do Rosji, 28 października 1992 roku, była brygada kutrów rakietowych ze Świnoujścia. Na terytorium Polski wciąż pozostawały jednostki pomocnicze, zabezpieczające tranzyt wojsk radzieckich z Niemiec. Rozmowy na temat wycofania wojsk radzieckich z Polski podjęto z inicjatywy strony polskiej w grudniu 1990 roku, a porozumienie w tej sprawie zawarto w październiku 1991 roku. Liczebność wojsk radzieckich w Polsce wynosiła początkowo po wojnie od 300 do 400 tysięcy żołnierzy. W drugiej połowie lat 80. XX wieku osiągnęła poziom około 70 tysięcy żołnierzy.

Po zakończeniu działań wojennych w maju 1945 roku, decyzją Stalina na terenie krajów podporządkowanych Związkowi Radzieckiemu utworzono cztery grupy wojsk. Były to: Grupa Okupacyjnych Wojsk w Niemczech, Centralna Grupa Wojsk na terenie Austrii, Czechosłowacji i Węgier, Południowa Grupa Wojsk w Rumunii i Bułgarii oraz Północna Grupa Wojsk w Polsce. Rozlokowana na terenie naszego kraju Północna Grupa Wojsk, podobnie jak część Centralna Grupy Wojsk w Czechosłowacji, nigdy nie pełniła funkcji okupacyjnej. Jednak podobnie, jak pozostałe grupy stanowiła narzędzie nacisku na miejscowe władze i gwarantowała uległość władz polskich wobec Związku Radzieckiego.

Północna Grupa Wojsk Armii Czerwonej powstała z przekształcenia 2. Frontu Białoruskiego. Jej dowódcą został Konstanty Rokossowski, sowiecki marszałek o polskim pochodzeniu. Stacjonowanie wojsk radzieckich w Polsce było formalnie regulowane postanowieniami Układu o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej z 14 maja 1955 roku, tak zwanego Układu Warszawskiego oraz Umową o statusie prawnym wojsk radzieckich czasowo stacjonujących w Polsce z 17 grudnia 1956 roku. Wojska rosyjskie stacjonowały w 59 garnizonach, głównie w województwach północnych i zachodnich. Korzystały z 15 lotnisk, 1 bazy Marynarki Wojennej, 6 poligonów i około 3800 budynków, będących własnością Skarbu Państwa. Największymi radzieckimi bazami były Strachów, Borne Sulinowo i Świętoszów.

 

Podobne artykuły