Strategia rozwoju przewozów aglomeracyjnych i regionalnych na przykładzie

„Kolei Wielkopolskich” spółka z o.o.

WSTĘP

Procesy związane z funkcjonowaniem kolejowych przewozów pasażerskich na poszczególnych obszarach muszą być dostosowane do specyfiki regionu, uwzględniającej potrzeby pasażera, strukturę przestrzenną głównych skupisk ludności, poziom zurbanizowania obszarów oraz wiele innych czynników. Nie można więc mówić o jednym optymalnym modelu i strategii dla wszystkich regionów. Zadania wynikające ze strategii rozwoju przewozów regionalnych i aglomeracyjnych są niewątpliwą domeną Organizatora przewozów – Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Na tej bazie wypracowano model organizacyjny obsługi rynku w oparciu o zadania, wynikające ze służby publicznej.

ORGANIZACJA

Obecnie funkcjonująca organizacja rynku uwzględnia równoległe funkcjonowanie dwóch dużych przewoźników – „Przewozy Regionalne” spółka z o.o., w której Samorząd Województwa posiada 9,72% udziałów, oraz „Koleje Wielkopolskie” spółka z o.o. – gdzie Samorząd Województwa jest 100% właścicielem. Nie należy jednak zapominać, iż w systemie przewozów zdefiniowanych powszechnie, jako przewozy z zakresu służby publicznej funkcjonuje również „PKP Intercity” S.A. – gdyż część podróży, szczególnie na liniach, po których kursują pociągi Twoich Linii Kolejowych, realizowana jest przy pomocy siatki połączeń tego Operatora.

Jeśli chodzi o zasoby, którymi dysponuje spółka „Koleje Wielkopolskie”, to zapotrzebowanie na tabor do obsługi pociągów na liniach wynosi 9 autobusów szynowych. Autobusy szynowe dzierżawione są od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Należy zaznaczyć, iż 13 innych autobusów szynowych, których łącznie Urząd Marszałkowski posiada 22, wykorzystywanych jest aktualnie przez spółkę „Przewozy Regionalne” do wykonywania przewozów na pozostałych liniach niezelektryfikowanych w Województwie Wielkopolskim. Dużym problemem i jednocześnie wyzwaniem dla spółki jest brak na terenie Wielkopolski zaplecza technicznego, dedykowanego do obsługi taboru spalinowego, jakim są autobusy szynowe, eksploatowane przez nas. Tak więc musimy organizować wszystko od podstaw. Mamy już przeanalizowanych kilka lokalizacji, gdzie zorganizowane mogą zostać  nowoczesne punkty serwisowania taboru, zarówno spalinowego jak i elektrycznego. Od sierpnia 2012 roku zaplanowane są bowiem systematyczne dostawy elektrycznych zespołów trakcyjnych EN 76 „ELF”’ których łącznie otrzymamy 22. Aktualnie prowadzimy daleko zaawansowane rozmowy na temat przejęcia  terenów, gdzie planujemy utworzenie zapleczy technicznych. Jeśli chodzi o pracowników,  to na dzień 1 czerwca było ich 31 i planujemy ich racjonalny dalszy nabór, wraz ze wzrostem skali realizowanych przewozów.

Na dzień rozpoczęcia działalności oparliśmy się w dużej części na outsourcingu. Było to w dużej mierze efektem tego, że tak naprawdę dopiero w maju rozstrzygnięte zostało ostatecznie na jakich liniach będziemy prowadzić przewozy od dnia 1 czerwca. Stopniowo w trakcie roku będziemy kolejne obszary działalności obejmować własnymi pracownikami, pojawią się nasi konduktorzy, nasze własne kasy biletowe oraz prawdopodobnie najpóźniej nasi maszyniści.  Planujemy, iż pracownicy ci zgrupowani będą w dwóch sekcjach, realizując model obsługi dośrodkowej aglomeracji poznańskiej. Wszystkie nasze działania zmierzają do usamodzielnienia się spółki w najistotniejszych z jej punktu widzenia obszarach działalności. Zdajemy sobie jednak sprawę, że transport kolejowy jest systemem naczyń połączonych i w związku z tym stawiamy na pełną i dobrą współpracę ze wszystkimi partnerami biznesowymi, współtworzącymi nasz proces przewozowy. Dotyczy to również spółki „Przewozy Regionalne”, którą traktujemy  jako partnera komplementarnego, z którym wzajemnie się uzupełniamy, czego wyrazem jest choćby honorowanie poszczególnych ofert przewozowych tego Operatora w naszych pociągach.

PLANY, DOCELOWY MODEL RYNKU ORAZ PRZEWIDYWANE INWESTYCJE

Plany na przyszłość uzależnione są od decyzji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego – jakie linie i w jakich terminach  zostaną przekazane do obsługi spółce „Koleje Wielkopolskie”. Od 11 grudnia 2011 roku przejmiemy realizację przewozów na odcinkach Poznań – Wolsztyn i Poznań – Wągrowiec – Gołańcz, a także Wągrowiec – Rogoźno. Na tych dwóch pierwszych zakończone zostaną prace modernizacyjne, sfinansowane w znacznym stopniu

z unijnych środków pomocowych, otrzymanych za pośrednictwem Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, będących w gestii Samorządu Województwa.

Od czerwca 2012 roku planujemy rozpocząć działalność na wybranych liniach zelektryfikowanych – w pierwszej kolejności z Poznania w kierunku Gniezna, co jest ściśle powiązane z otrzymaniem 12 elektrycznych zespołów trakcyjnych EN 57 własności Samorządu Województwa oraz zakupem przez Województwo Wielkopolskie 22 sztuk Elfów. W tym roku planujemy również uruchomić własny system sprzedaży tzn. uruchomić własne kasy biletowe oraz zakupić terminale mobilne do obsługi podróżnych w pociągach. Zakładamy, że działania te powinny zakończyć się najpóźniej do grudnia  tego roku.

Ponadto planowany jest dodatkowy zakup w ramach Zachodniej Grupy Zakupowej

18 elektrycznych zespołów trakcyjnych, z których 8 otrzymać ma Województwo Wielkopolskie – te pojazdy powinny według planów Organizatora przewozów wejść do eksploatacji w latach 2013 – 2014. Całość współfinansowana będzie ze środków Programu Operacyjnego „Infrastruktura

i Środowisko”.

Jeżeli chodzi o spółkę „Przewozy Regionalne” to wydaje się, że główną przeszkodą

w wyznaczeniu dalszych kierunków jej rozwoju, jest zbyt rozczłonkowana struktura właścicielska oraz zadłużenie tej firmy. Bez rozwiązania tych problemów trudno planować przyszłość „Przewozów Regionalnych”. Każdy z Marszałków musi sam dokonać analizy, czy w danym województwie lepszym kierunkiem rozwoju publicznego transportu kolejowego jest tworzenie własnej spółki, organizowanie otwartych przetargów czy korzystanie z usług „Przewozów Regionalnych”. W przyszłości  modelem optymalnym będą podmioty funkcjonujące na większym niż województwo obszarze. Może kolejowe kompanie przewozowe, działające na rzecz kilku województw?

Plany dotyczące rozwoju i dalszego funkcjonowania spółki są ściśle uzależnione od decyzji Samorządu Województwa – jakie linie i kiedy będzie przejmować spółka do obsługi. Zakładamy, że na koniec 2014 roku będziemy dysponować przynajmniej 22 autobusami szynowymi, 12 zmodernizowanymi EN 57 oraz 22 nowymi Elfami. Tym taborem chcielibyśmy obsługiwać linie Leszno-Ostrów Wielkopolski, Leszno-Jarocin, Leszno-Zbąszynek, Poznań-Wolsztyn, Poznań-Wągrowiec, Piła-Krzyż, Poznań-Gniezno-Mogilno, Poznań-Konin oraz Poznań-Zbąszynek. Planujemy, że w roku 2015 praca eksploatacyjna wykonywana przez Spółkę wyniesie ponad 5 mln pockm, a więc osiągnie blisko 50% wielkości przewozów realizowanych obecnie w Województwie Wielkopolskim. Liczymy na zielone światło i rozwój, który pozwoli zapewnić przede wszystkim naszym Klientom satysfakcjonujący poziom świadczonej usługi, bo tak naprawdę to przecież przede wszystkim zadowoleni lub niezadowoleni Klienci zadecydują o docelowym zakresie i modelu obsługi transportowej  kolejowych przewozów pasażerskich w każdym województwie.

STRATEGIA SPRZEDAŻY

Do końca 2011 roku planujemy uruchomienie własnego systemu sprzedaży, a także wprowadzenie atrakcyjnych dla Klienta ofert przewozowych. Tworzymy już podwaliny pod taki system w postaci chociażby utworzenia na odrestaurowanym Dworcu Letnim w Poznaniu centrum obsługi klienta i myślimy oczywiście o kolejnych lokalizacjach. Staraliśmy się przygotować taką taryfę, aby zmiana przewoźnika była jak najmniej odczuwalna dla pasażera.

W naszych pociągach honorowane są oczywiście wszystkie ulgi ustawowe, jak również większość ofert specjalnych spółki Przewozy Regionalne. Honorujemy np. bilety wydane na podstawie REGIOkarty, czy bilety wydane dla uczestników przejazdów grupowych. W ramach naszej oferty  możliwy jest zakup biletów jednorazowych oraz okresowych: tygodniowych, miesięcznych i kwartalnych. Przyjęliśmy założenie, że przy zakupie biletu za przejazd częściowo pociągiem PR, a częściowo pociągiem KW, opłatę za przejazd ustala się za łączną odległość taryfową całej drogi, na której odbywa się przejazd. Jeżeli chodzi natomiast o ulgi dla pracowników kolei, to nie planujemy honorowania tych ulg w naszych pociągach, natomiast przygotowaliśmy kompleksowo projekt nowych własnych ofert, w tym projekt pod roboczą nazwą „Abonament Firm”, która po uprzednim zaakceptowaniu przez Organizatora przewozów może być w znacznym stopniu alternatywą, skierowaną do wszystkich podmiotów gospodarczych, zatrudniających  pracowników dojeżdżających pociągiem  do swojego stałego miejsca pracy –

w tym dla kolejarzy. Stawiamy też na rozwój turystyki i zachęcenie do „przesiadki” na transport kolejowy, stąd też obok „Abonamentu Firm” pojawią się „Bilet Wielkopolski”, „Karta Wielkopolska”, „Wielkopolski Bilet Weekendowy – Grupa” oraz „Rower/Bike+”)

PODSUMOWANIE

Obecnie spółka „Koleje Wielkopolskie” realizuje przewozy w wysokości ok. 60 tysięcy pasażerów w ciągu miesiąca. Wydaje się, iż optymalnym rozwiązaniem dla Organizatora przewozów jest realizacja przewozów w oparciu o podmiot bądź podmioty, u których posiada on dominującą pozycję i jest w stanie skutecznie wyegzekwować przyjętą strategię w zakresie realizowanych przewozów.

Z punktu widzenia Operatora istotne są natomiast dwa podstawowe elementy:

• długość okresu, na który zamawiane są przewozy,

• stabilność warunków realizacji umowy.