Debata NaKolei.pl, poświęcona zagadnieniom rozwoju kolejowego transportu towarowego, to nie tylko ciekawa dyskusja, ale również wnioski i spostrzeżenia ekspertów biorących w niej udział. Poniżej prezentujemy najważniejsze z nich. Wszystkie mogą znacząco przyczynić się do poprawy jakości świadczonych usług, jak również zwiększenia znaczenia kolei w transporcie segmentu cargo.
Debata NaKolei.pl odbyła się 10 marca 2020 roku.
Potrzeba wykorzystania odnawialnych źródeł energii
Odnawialne źródła energii to mniejsze wykorzystanie węgla, a co za tym idzie zmniejszenie przewozów tego surowca. Nieporównywalne większe efekty dla transportu kolejowego może przynieść jednak korzystanie z „zielonej energii” niż transportowanie węgla. W ocenie uczestników debaty będzie to „efekt dodany”. W sposób oczywisty przyczyni się do wzmocnienia pozycji transportu kolejowego w konkurowaniu z transportem drogowym. Na marginesie warto zaznaczyć, że stwierdzenie to można odnieść nie tylko do transportu ładunków, ale także przewozów pasażerskich.
Wyrównywanie szans między transportem kolejowym a drogowym
Owo wzmocnienie pozycji transportu kolejowego powinno wręcz przełożyć się na jego uprzywilejowanie w konkurowaniu z transportem drogowym. Ważne jest zatem wyrównywanie szans, również ze strony władz państwowych. Instrumentem, który należy wykorzystać są odpowiednie zmiany w przepisach krajowych, a być może również w prawodawstwie unijnym. Narzędziem wyrównywania szans konkurowania kolei z drogami może być np. eurovinieta.
Dalej należy wspierać nie tylko pasażerski transport kolejowy, ale również przewozy towarowe, chociażby przy inwestycjach infrastrukturalnych. Uczestnicy debaty zaproponowali przygotowanie studium dostosowania sieci do wzrostu przewozów towarowych. Powinno ono następnie pomóc w lepszym wykorzystywaniu pieniędzy unijnych, np. poprzez budowę terminali czy trzecich torów.
Poszukiwanie nowych klientów
Aby transport towarowy rozwijał się potrzebne jest poszukiwanie nowych klientów. Szansą jest rozwój elektromobilności, którego jednym z elementów są samochody elektryczne. Wiąże się on bowiem z koniecznością przewożenia komponentów z rynków azjatyckich. To powinno być zadanie dla kolei.
Rozwój transportu intermodalnego
Zarówno z transportem komponentów, jak również z nieuchronnym spadkiem przewozów węgla, wiąże się rozwój transportu intermodalnego. Jest to ten kierunek, w którym chce pójść i PKP CARGO i PKP CARGO International. W tym kontekście ważny jest rozwój infrastruktury intermodalnej, w tym budowa czy rozbudowa terminali, magazynów i centrów logistycznych, a także zakup odpowiedniego taboru.
Dobrym wzorcem może być np. Holandia, gdzie funkcjonują małe terminale, obsługujące skutecznie centra logistyczne.
Należy pamiętać, że rozwój transportu intermodalnego nie może opierać się tylko na rynkach azjatyckich. Trzeba również wykorzystywać siatkę terminali wewnątrz Europy. Współpraca z innym terminalami w Unii Europejskiej na bazie połączeń polskich przewoźników ma wielkie szanse rozwoju.
Stałe, rozkładowe połączenia towarowe
W ofercie dla klientów ważną inicjatywą mogą być stałe połączenia towarowe. Ma ją w ofercie np. X-RAIL. Dzięki rozkładowym połączeniom możliwe jest uruchomienie nawet jednego czy dwóch wagonów z punktu A do punktu B. Modelem, który może zostać wprowadzony w nawet niedalekiej przyszłości będzie zatem przejście od przewozów całopociągowych do ruchu rozproszonego. Wiąże się to także z nieuchronnym spadkiem transportu towarów masowych.
Współpraca z przewoźnikami drogowymi
Nie tylko konkurowanie ale współpracowanie kolei z przewoźnikami drogowymi. I to na kilku płaszczyznach. Hasło „Tiry na tory” jest nadal aktualne. Jeden z największych producentów naczep buduje je w ten sposób, aby mogły być transportowane koleją.
Możliwy jest rozwój oferty terminal-terminal, w której naczepy mogłyby funkcjonować tak jak dziś są wykorzystywane kontenery morskie czy kolejowe.
Polscy przewoźnicy powinni przy tym wykorzystać dobrą lokalizację i specjalistów z branży transportowej.
Możliwości taborowe
W przypadku przewoźników towarowych sposobem na pozyskanie taboru jest często korzystanie z usług pooli taborowych. Z jednej strony daje to szansę na odmłodzenie parku taborowego z drugiej zaś zwiększa liczbę przewoźników na rynku. Nierzadko są to firmy obsługujące tylko jedną bocznicę. Pozyskanie przez nich taboru poprzez jego zakup byłby granicą nie do pokonania. Stąd też jedyną alternatywą jest leasing.
Z drugiej strony należy zauważyć, że nie ma górnej granicy wieku, do której tabor mógłby być eksploatowany. Mimo że były prowadzone badania nie została ona określona. O możliwości jego użytkowania decyduje zatem stan techniczny i dopuszczenie do ruchu.
CPK jako hub logistyczny
CPK powinien być również hubem logistycznym. Budowa nowych linii kolejowych może skutecznie odciążyć dla ruchu towarowego linie, po których dziś prowadzony jest przede wszystkim ruch pasażerski.
Niepokojący jest natomiast brak nawet analiz separacji ruchu towarowego od pasażerskiego w koncepcjach budowy CPK. Alternatywną koncepcją byłoby więc powstanie Centralnego Portu Towarowego np. na Śląsku.
Nie ma również skonkretyzowanych planów budowy dużych logistycznych centrów w okolicach CPK. Te jednak powstają w okolicach Łodzi czy Strykowa a CPK może przyczynić się do rozwoju gospodarczego tego regionu.