Kolej jako jeden z najbardziej ekologicznych środków transportu jest głównym obszarem unijnych inwestycji transportowych. Jest tą gałęzią transportu, która najlepiej wpisuje się w realizację europejskich celów klimatycznych. Ma to również odzwierciedlenie we wdrażaniu Instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) – obecnego w Polsce od 10 lat.
W perspektywie finansowej 2014-2020 Polska otrzymała na projekty kolejowe dofinansowanie z CEF w kwocie 3,7 mld euro. Projekty kolejowe stanowiły aż 84% wszystkich projektów. Priorytet dla kolei utrzymuje się również w obecnej perspektywie finansowej – ponad 70% dofinansowania z CEF otrzymały projekty z sektora kolejnictwa (ok. 2,2 mld euro). Projekty kolejowe, które zostały zrealizowane w CEF 2014-2020, można odnaleźć na stronie internetowej CEF.
Realizacja projektów kolejowych w ramach CEF w Polsce wspiera modernizację linii kolejowych. Poprawiają one dostęp do ważnych dla gospodarki miejsc (np. portów morskich), zwiększają dostępność transportu kolejowego do potrzeb pasażerów (w tym pasażerów o ograniczonej możliwości poruszania się). Te inwestycje pozwalają także na podniesienie prędkości i wzrost przepustowości, ponieważ umożliwiają uruchamianie większej liczby pociągów oraz wpuszczanie na tory dłuższych i cięższych pociągów towarowych. Projekty CEF poprawiają bezpieczeństwo w ruchu kolejowym i wpływają na spadek emisyjności transportu.
CEF przyczynia się również do rozwoju kolei dużych prędkości w Polsce. Dotychczas dofinasowanie otrzymało 5 projektów dokumentacyjnych dla przyszłej budowy linii na trasie Warszawa – Poznań oraz polskiej części linii Katowice – Ostrawa.
Polska jest liderem w korzystaniu ze środków CEF. Przez 10 lat otrzymaliśmy z tego instrumentu 7,4 mld euro.