W ośrodku CS Natura Tour odbyło się seminarium przeznaczone dla kadry zarządzającej związanej ze spółkami Grupy PKP. Wykład miał na celu przedstawienie geopolitycznych, historycznych i regionalnych uwarunkowań Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście inicjatywy Trójmorza.
Pierwszy zabrał głos podczas seminarium redaktor Grzegorz Górny. Na wstępie zaznaczył, że podstawowym wspólnym czynnikiem dla wszystkich państw Inicjatywy Trójmorza, z wyjątkiem Austrii, była utrata niepodległości w XX wieku. Okres realnego socjalizmu był kontynuacją doświadczenia zniewolenia. Stąd Inicjatywa Trójmorza służy głównie odrobieniu luki rozwojowej, która pogłębiała się w okresie „Zimnej Wojny” pomiędzy Wschodem a Zachodem Europy.
Gdyby chciano zlikwidować te zapóźnienia natychmiastowo trzeba by dostarczyć do gospodarek regionu Trójmorza 600 mld euro – podkreślał redaktor Górny.
Odrobienie luki
Te zapóźnienia wobec Zachodu dotyczą przede kwestii związanych z infrastrukturą drogową i kolejową na kierunku Północ – Południe. Sprawą najistotniejszą jest zdobycie funduszy na cele infrastrukturalne. Istnieje Fundusz Trójmorza, którego członkami jest na razie 10 państw.
Jednakże żeby realizować wielkie projekty infrastrukturalne, potrzebne jest wsparcie finansowe z zewnątrz. W tym celu trzeba wziąć pod uwagę cele geopolityczne wielkich mocarstw. Interesy Stanów Zjednoczonych, Rosji, Chin a także w wymiarze regionalnym Niemiec, koncentrują się na Polsce jako największym państwie regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
W tym wymiarze geopolitycznym główne zadanie dla Zachodu polega na odparciu wpływów Chin w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, które powinno polegać na inwestycjach rzędu 40 mld Euro. Chiny już zainwestowały w regionie 3 biliony Euro. Znamienny jest przypadek Czarnogóry, w której budową połączeń autostradowych miały zająć się chińskie firmy, które jednakże nie rozpoczęły realizacji zamówienia, a Podgorica nie posiada odpowiednich funduszy na spłatę długu. W tym przypadku Komisja Europejska nie podjęła działań polegających na dofinansowaniu projektu, tym samym pogłębiając uzależnienie finansowe tego małego bałkańskiego państwa od Pekinu.
Polska w oczach Chin
Z perspektywy Chin Polska jest najważniejszym centrum logistycznym, które jak określił to redaktor Górrny, może stać się „geopolitycznym rondem mocarstw”. Stąd Inicjatywa Trójmorza ma na celu odwrócić ten trend. Trzeba zwracać uwagę na podstawowe trudności, jak niska przepustowość pociągów towarowych w Polsce (27 składów w ciągu doby wobec 55 na Litwie), czy np. kłopoty z realizacją największego projektu drogowego Via Carpatia na Słowacji, gdzie realizacja 30 km połączeń autostradowych zostanie wybudowano dopiero w perspektywie 10 lat.
Na koniec redaktor podkreślił znaczenie mediów anglojęzycznych, które zdominowane są przez przekaz płynący z Zachodu, jak Deutche Welle, czy w Rosji przez Russia Today. Państwa regionu Trójmorza muszą tworzyć własne media obcojęzyczne, które będą przedstawiać narrację zgodną z naszymi interesami. Głównym kłopotem państw Trójmorza jest ignorancja dotycząca sąsiadów, która sprawia, że więzy pomiędzy naszymi państwami są rozluźnione. Przykładem dla państw naszego regionu powinno być pojednanie francusko-niemieckie, które sprawiło że te dwa państwa współpracują ze sobą ściśle pomimo traum związanych z dziedzictwem II Wojny Światowej.
Codzienna współpraca kluczem
Kolejne wystąpienie należało do Macieja Małeckiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych i koncentrowało się na wątkach podjętych przez przedmówcę. Minister stwierdził, że państwa Inicjatywy Trójmorza potrzebują ścisłej współpracy, która stanowi polską rację stanu. Państwa Inicjatywy Trójmorza pomimo znaczącego potencjału geograficznego i ludnościowego, nadal odbiegają od poziomu rozwoju gospodarczego od Europy Zachodniej, stąd ważna jest codzienna współpraca na różnych poziomach.
Inicjatywa Trójmorza stanowi kluczowy format współpracy państw Europy Środkowej i Wschodniej zarówno na niwie gospodarki, kultury, jak i geopolityki – zaznaczył na Twitterze Rafał Zgorzelski, Członek Zarządu PKP S.A.
Cieszy mnie zainteresowanie Spółek Skarbu Państwa, zwłaszcza grupy PKP, dyskusją i działaniem nad zintensyfikowaniem udziału Polski w Inicjatywie – podkreślał minister Małecki. Zaangażowanie spółek PKP ma duże znaczenie dla powodzenia tego projektu i musimy się zastanowić, jak można wyjść na inne rynki państw Trójmorza w ramach współpracy komercyjnej – dodał.
W wystąpieniu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Pawła Jabłońskiego została podkreślona rola dyplomacji w propagowaniu projektu Inicjatywy Trójmorza. Podczas każdego ze szczytów tej inicjatywy można zauważyć zwiększone zainteresowanie partnerów zewnętrznych wobec tej inicjatywy, co oznacza że staje się ona poważną platformą współpracy w Europie Środkowo-Wschodniej.
To zwiększone zainteresowanie takich państw jak Niemcy czy Stany Zjednoczone w rozwoju Trójmorza oznacza, że wbrew obawom niektórych środowisk na Zachodzie, ta inicjatywa nie stanowi konkurencji dla projektów Unii Europejskiej, a jest wobec nich komplementarna – podkreślał minister. Naszym celem – jak podkreślał minister Jabłoński – jest budowa silnego bloku państw regionu na różnych poziomach, jak budowa wielkich przedsięwzięć infrastrukturalnych jak CPK, ale również odbudowa połączeń lokalnych, która pomoże mniejszym ośrodkom miejskim i wsiom.
Relacje z państwami regionu
Marcin Horała, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury zaznaczył, że Inicjatywa Trójmorza jest ważna, ponieważ dotychczas Polska nie pogłębiała wystarczająco relacji z partnerami z regionu. Inicjatywa ta ma ważny wymiar oddolny, a Polska jest liderem w środowisku w realizowaniu projektów chociażby kolei szybkich prędkości, które będą łączyły nasz kraj z partnerami z państw bałtyckich oraz Czechami. Polska jednakże nie jest samozwańczym liderem, a jej pozycja wynika z realizacji danych projektów w ramach inicjatywy Trójmorza, a nie deklaracji politycznych.
Tomasz Poręba, poseł do Parlamentu Europejskiego, podkreślił znaczenie kolei dla rozwoju infrastruktury w Unii Europejskiej. 2021 został europejskim rokiem kolei i w Unii Europejskiej jest koniunktura na rozwój tego środka transportu, w tym celu prawodawstwo wspólnotowe jest liberalizowane w takim stopniu, żeby ułatwić wejście na rynek nowym podmiotom i umożliwić realizację skomplikowanych projektów transgranicznych.
Budowa linii KDP w Polsce przez spółkę CPK wpisuje się w plany rozwojowe sieci kolejowych w sąsiednich krajach: Czechach, Ukrainie, Niemczech i krajach bałtyckich. (…) Ostrołęka-Giżycko, Olsztyn-Ełk, Łomża-Białystok – m.in. te linie poza głównymi szlakami na tych liniach będzie 25kV. – podał jako przykład.
Druga część seminarium
W drugiej części seminarium Piotr Trąbiński, czyli dyrektor wykonawczy w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, przedstawił podstawowe wyzwania makroekonomiczne stojące przed regionem Inicjatywy Trójmorza. Szczególnym zagrożeniem dla gospodarek regionu jest deficyt infrastrukturalny, który prowadzi do utrudnień zarówno budowie więzi handlowych jak również negatywnie wpływa na gospodarki poszczególnych państw. Przykład: Słowacja uzależniona od współpracy z rynkiem niemieckim w przypadku dobrych połączeń na linii Północ – Południe mogłaby znajdować nowych partnerów gospodarczych w przypadku „turbulencji” gospodarki niemieckiej.
Trąbiński zwrócił również uwagę na niewykorzystany potencjał państw Inicjatywy Trójmorza, które przeszły przez trudny proces transformacji gospodarczej. Zjawisko to przeszło na świecie bez „echa”, w przeciwieństwie np. do gospodarek w Azji Wschodniej, „azjatyckich tygrysów”, które budowały swoją renomę przez dziesięciolecia. Inicjatywa Trójmorza jest w fazie budowy i nie ma jeszcze swojej renomy międzynarodowej, dlatego państwa takie jak Chiny nadal budują swoje relacje gospodarcze w wymiarze bilateralnym.
Fundusz Trójmorza a proces inwestycyjny
Kolejne wystąpienie należało do Krzysztofa Sengera, dyrektora wykonawczego w BGK, który przedstawił wieloetapowy proces inwestycyjny Funduszu Trójmorza. Senger zaznaczył, że fundusz jest niezależny od działań politycznych i w ocenie poszczególnych wniosków kieruje się kryteriami technicznymi i merytorycznymi. BGK jest zaangażowane w 80 proc. w Fundusz Trójmorza. Jednakże nadal jest duży niedobór inwestycji komercyjnych. Wydatki na projekty rozkładają się: 40 proc. na energetykę, 40 proc. na transport i 20 proc. na infrastrukturę cyfrową.
Ostatnie wystąpienie należało do Mikołaja Wilda, prezesa zarządu CPK. Wild przedstawił nowe koncepcje techniczne dotyczące kolei szybkich prędkości, które będą opierały się na nowych rozwiązaniach dotyczących chociażby przejścia z użytkowania prądu stałego w kolejnictwie na prąd zmienny. W ramach współpracy międzynarodowej powstaną połączenia z Ostrawą i Pragą w Czechach, z Berlinem w Niemczech oraz połączenie przez Ełk z Rail Balica. W fazie wstępnych deklaracji są również plany budowy kolei szybkich prędkości pomiędzy Polską a Kijowem na Ukrainie.
źródło: Trimarium.pl