Transport towarów koleją stoi przed szansą rozwoju i wyzwaniami, o czym świadczy trzeci „Raport z konsultacji z rynkiem towarowym” opracowany przez Urząd Transportu Kolejowego (UTK). Ostatnie dwa lata, naznaczone niepewnością spowodowaną pandemią i konfliktem w Ukrainie, podkreśliły znaczenie kolejowego transportu towarów w kontekście ekologicznym. Mimo to, wobec transportu drogowego, który pozostaje tańszy i bardziej elastyczny, kolej towarowa nie jest jeszcze konkurencyjna.
Dwa dni temu podjęliśmy niezwykle ważny dla polskiej gospodarki temat dotyczący nienajlepszej kondycji przewozów towarowych. Pisaliśmy, że o ile w Polsce przewozy pasażerskie mają się dobrze i cały rok 2024 zapowiada się jako okres wzrostu w branży kolejowej, o tyle sytuacja przewozów towarowych jest znacznie gorsza z dużymi spadkami obserwowanymi przez cały rok 2023. Jako jedne z ważniejszych przyczyn wskazaliśmy osłabienie gospodarki i niską przepustowość tras kolejowych dla pociągów towarowych. Ogólną diagnozę dotyczącą transportu towarów koleją potwierdza wspomniany w lidzie raport UTK.
Respondenci badania wskazali, że głównymi barierami rozwoju są dysproporcje w dostępie do infrastruktury oraz wyższe wymagania formalne i koszty związane z koleją. Istnieje zapotrzebowanie na ukierunkowane inwestycje infrastrukturalne, lepszą dostępność placów i terminali ładunkowych, a także poprawę jakości i punktualności przewozów.
Intermodalność, jako sposób na przenoszenie ładunków z dróg na tory, dysponuje ogromnym potencjałem. Jednakże, jej rozwój wymaga promocji konteneryzacji, zwiększenia liczby punktów przeładunkowych oraz ulg intermodalnych, by obniżyć stawki za dostęp do infrastruktury.
Prezes UTK, Ignacy Góra, zaznacza w raporcie, że kluczowe jest wyrównanie szans transportu drogowego i kolejowego oraz wzmocnienie roli transportu kolejowego w strategii rozwoju kraju. Należy zapewnić porównywalne koszty dostępu do infrastruktury, uprościć procedury i finansować przedsięwzięcia rozwojowe.
Konsultacje UTK, przeprowadzane co dwa lata, mają na celu zbieranie opinii na temat funkcjonowania kolejowego rynku przewozu towarów w Polsce. W edycji z 2023 roku wzięli udział m.in. nadawcy, odbiorcy, spedytorzy oraz przewoźnicy kolejowi, co zaowocowało wszechstronnym zbiorem wniosków i rekomendacji dla przyszłości transportu kolejowego.
Oby nie było to materiały, które skończą żywot na urzędniczych półkach!