Maszyniści będą rozmawiali z instytucjami unijnymi o rewizji dyrektywy o certyfikacji maszynistów.
Jest to inicjatywa zrzeszenia Autonomiczne Europejskie Związki Zawodowe Maszynistów – ALE. Wspomniana dyrektywa jest częścią tzw. III pakietu kolejowego, a jej celem jest ujednolicenie procedur certyfikacji maszynistów w UE. Certyfikacja obejmuje m.in. wymagania zdrowotne i psychologiczne, znajomość infrastruktury, umiejętności operacyjne i językowe. Te wspólne standardy dla całej UE mają spowodować zwiększenia mobilności pracowników. A inny istotny cel to zapewnienie wysokich standardów bezpieczeństwa w transporcie kolejowym.
Związkowcy z ALE spotkają się w maju z reprezentantami Komisji ds. Transportu Parlamentu Europejskiego. Ma to być początek szerszej współpracy maszynistów z PE i KE. Maszyniści chcą rozmawiać o dyrektywie, trzeba ocenić jej funkcjonowanie, dokonać przeglądu tych przepisów. Związkowcy mają swoje propozycje zmian w niektórych artykułach, aby dyrektywa bardziej odpowiadała na współczesne realia branży kolejowej. I przyczyniła się choćby do napływu kandydatów do pracy w zawodzie maszynisty.
Rozwiązania unijne, a przepisy krajowe
Autonomiczne Europejskie Związki Zawodowe Maszynistów – ALE zrzeszają około 65 tys. związkowców m.in. z Belgii, Niemiec Włoch, Chorwacji, Czech, Holandii, Polski, Rumunii, Szwajcarii i Hiszpanii. I stanowią przez to znaczącą siłę w kontaktach z instytucjami unijnymi. ALE zależy na tym, aby przepisy UE były jak najbardziej uniwersalne.
W strukturach federacji działa także Związek Zawodowy Maszynistów Kolejowych w Polsce (ZZM), a Leszek Miętek, szef ZZM jest wiceprezydent ALE. Podczas ostatniego spotkania zrzeszenia w Madrycie związkowcy debatowali o bezpieczeństwie zawodu maszynisty w Europie i jego przyszłości.
Leszek Miętek podkreśla, że w Polsce trzeba jeszcze wiele zrobić, abyśmy mogli powiedzieć, że standardy bezpieczeństwa pracy maszynistów są na wysokim poziomie. Dlatego ZZM zabiega o wdrożenie nowych przepisów o czasie pracy maszynistów i generalnie o poprawę warunków ich zatrudnienia. Oraz o nowoczesne rozwiązania technologiczne, które podniosą poziom bezpieczeństwa na kolei.
Systemy wspomagają ludzi
Maszyniści obradujący w Madrycie zwrócili uwagę na potrzebę wdrażania nowych systemów bezpieczeństwa. Chodzi zwłaszcza o takie rozwiązania jak Europejski System Sterowania Pociągiem (ETCS) oraz system łączności GSM-R. ETCS pozwala na ciągłe monitorowanie i kontrolowanie pociągów, co znacznie ogranicza ryzyko błędu ludzkiego. Związkowcy pozytywnie odnoszą się także do unowocześnienia systemów łączności na europejskiej kolei. Obecnie stosowana jest łączność w technologii GSM-R (2G), ale po 2031 roku koleje w państwach członkowskich zaczną przechodzić na łączność 5G. Nowy system FRMCS (Future Railway Mobile Communication System) umożliwi lepszą integrację danych i szybszy transfer informacji. Dobre systemy pomagają uniknąć błędów popełnianych przez ludzi.
Związkowcy uważają, że lepsze narzędzia łączności i kontroli ruchu pociągów pozwolą uniknąć wielu wypadków na kolei. Okazuje się bowiem, że błędy systemowe w systemach zarządzania ruchem kolejowym były głównym albo jednym z najważniejszych powodów ostatnich dużych katastrof kolejowych.
Przykładem jest czołowe zderzenie w 2023 roku w Grecji pociągu pasażerskiego relacji Ateny–Saloniki z pociągiem towarowym. Zginęło w wypadku prawie 60 osób. Lub o rok późniejsza katastrofa, gdy czeskich Pardubicach ze składem towarowym zderzył się pociąg pasażerski relacji Praga–Kijów. Zginęły wówczas cztery osoby, a 26 zostało rannych.
