Strona główna » Wiadomości » UTK podsumowuje 2024 r.

UTK podsumowuje 2024 r.

Redakcja
Fot. PKP Intercity

Jakie zmiany przyniósł miniony rok nie tylko dla samego urzędu, ale i całej branży kolejowej? 145 przewoźników kolejowych, 26 decyzji o przyznaniu otwartego dostępu, ponad 1600 osób, które przystąpiły do egzaminów w Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów – to tylko kilka liczb, które opisują 2024 r. na kolei.

Zeszły rok obfitował w wiele ważnych wydarzeń – zarówno dla Urzędu Transportu Kolejowego, jak i całej branży. Był to też rok jubileuszowy – minęło 20 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Zmiany, jakie przez ten czas zaszły na kolei, podsumowano w publikacji „Dwie dekady polskiej kolei w Unii Europejskiej”.

Bezpieczeństwo

To był rok wielu ważnych działań dla poprawy bezpieczeństwa systemu kolejowego w Polsce. W 2024 r. w pełni zaczął funkcjonować nowy system egzaminowania kandydatów na maszynistów. Zmiana – zainicjowana i wprowadzona przez Urząd Transportu Kolejowego (UTK) – jest realizowana przez Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów (CEMM). Centrum to jeden z najważniejszych elementów unijnego projektu, który UTK zrealizował w ostatnich latach. Symulatory trzech pojazdów kolejowych to serce CEMM. Sam ośrodek jest jednym z najnowocześniejszych w Europie. W zeszłym roku do egzaminów na licencję maszynisty przystąpiło 1091 kandydatów, a do egzaminu na pierwsze świadectwo – 521.

Od 2024 r. egzamin na licencję maszynisty oraz egzamin na pierwsze świadectwo maszynisty jest przeprowadzany wyłącznie przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów. Egzamin jest bezstronny, równy dla wszystkich kandydatów i w pełni profesjonalny. Więcej o tej zmianie można poczytać w wydanym przez UTK informatorze „Jak zostać maszynistą? Poradnik dla kandydatów do zawodu”. Okazją do odwiedzenia CEMM były natomiast kolejne Dni Otwarte Funduszy Europejskich. Swoje podwoje CEMM otworzył wówczas dla wielu miłośników kolei. W CEMM odbyły się również wyjazdowe posiedzenia sejmowej oraz senackiej Komisji Infrastruktury. Centrum było też miejscem do rozmów o cyberbezpieczeństwie i cyfryzacji kolei.

Do Deklaracji kultury bezpieczeństwa dołączyli kolejni sygnatariusze. Jest ich już ponad 300. Osoby i podmioty, które służyły szczególnym wsparciem w rozwoju tej inicjatywy, otrzymały nagrody i wyróżnienia w trakcie VIII Konferencji Kultury Bezpieczeństwa. O bezpieczeństwie rozmawiano także na XXXIII Forum Ekonomicznym w Karpaczu. O korzyściach wynikających z wdrażania kultury bezpieczeństwa dyskutowali eksperci z obszaru transportu kolejowego, morskiego i lotniczego na VI Forum Kultury Bezpieczeństwa, które urząd zorganizował w Karpaczu. Debata „Kultura bezpieczeństwa w transporcie. Korzyści i koszty” była jednym z wydarzeń, dzięki któremu Prezes UTK mógł propagować główne wartości i założenia idei kultury bezpieczeństwa. Zapis debaty dostępy jest na stronie UTK. O Kulturze bezpieczeństwa mówił także na InnoTrans w Berlinie.

Potrzebny ETCS LS

Spotkanie, które także było ważnym elementem dyskusji o bezpieczeństwie na polskich torach, odbyło się 13 maja. Konferencja „ETCS Limited Supervision – bezpieczeństwo, interoperacyjność i cyfryzacja” zgromadziła najważniejsze osoby związane z transportem kolejowym. „ERTMS, czyli Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym, jest podstawowym środkiem prowadzącym do interoperacyjności kolei. Ma również znaczący wpływ na zwiększenie bezpieczeństwa przewozów kolejowych oraz podniesienie prędkości pociągów powyżej 160 km/h. Mamy XXI wiek, jesteśmy od 20 lat w Unii Europejskiej, a za bezpieczeństwo na polskich torach nadal odpowiadają systemy z lat 60. ubiegłego stulecia” – powiedział dr inż. Ignacy Góra, otwierając konferencję. Głównym postulatem uczestników konferencji był wniosek o wpisanie inwestycji projektu do Krajowego Planu Wdrażania TSI Sterowanie.

W 2024 r. Zespół zadaniowy ds. monitorowania poziomu bezpieczeństwa sektora kolejowego w Polsce, który powołał Prezes UTK, spotykał się kilkukrotnie. Efektem tych prac były m.in. zmiany w „Instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1”, a także propozycja, by przywrócić dwuosobową obsadę dla pociągów, które jadą z prędkością powyżej 130 km/h. Dotyczyłoby to linii lub pojazdów kolejowych, które nie są wyposażone w urządzenia ETCS. To rozwiązania, które mają zatrzymać niepokojący trend rosnącej liczby zdarzeń typu SPAD.

W czerwcu zeszłego roku Prezes Urzędu Transportu Kolejowego powołał Zespół ekspertów ds. badań osi zestawów kołowych eksploatowanych powyżej 40 lat w wagonach towarowych. Zespół powstał z uwagi na powtarzające się przypadki pękania osi, które są na rynku kolejowym użytkowane najdłużej. Swoje prace zakończył w grudniu. Wydał „Opinię w sprawie badań NDT osi w wagonach towarowych”. Adresatami rekomendacji są m.in. ECM, podmioty certyfikowane w funkcji utrzymania i dostawcy usług utrzymaniowych.

Idea bezpieczeństwa była też obecna w wielu wystąpieniach na VII Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Technicznej „Transport Kolejowy 2024: Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość”. Spotkanie zgromadziło ponad 100 uczestników, którzy wysłuchali 19 prezentacji tematów z różnych obszarów kolei. Wygłosili je uczniowie, studenci i doktoranci związani z wieloma szkołami i uczelniami.

Fundusze Europejskie dla bezpieczeństwa

Kampanię na rzecz bezpieczeństwa kontynuujemy też z nosorożcem Rogatkiem. Projekt „Kampania Kolejowe ABC III” otrzymał w zeszłym roku dofinansowanie z Funduszy Europejskich. Daje to możliwość kontynuacji i rozwijania działań, które poprawiają bezpieczeństwo na kolei. Nowa odsłona projektu przyniosła zmiany – przede wszystkim włączono do jej odbiorców nową grupę: młodzież z klas VII-VIII szkół podstawowych.

Wystartowano także z nową edycją Akademii Bezpieczeństwa Kolejowego (ABK). Ten projekt również realizujemy ze wsparciem Funduszy Europejskich. W zeszłym roku podpisano umowę o dofinansowanie dla ABK II z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (podobnie jak Kolejowe ABC III). Szkolenia już trwają.

Z pomocą Funduszy Europejskich rozpoczęto realizację projektu szkoleniowego „Jednolite standardy obsługi osób z niepełnosprawnościami na kolei”. Chcemy poprawić jakość, atrakcyjność i dostępność pasażerskich przewozów kolejowych dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Rynek

Wielu przewoźników kolejowych było zainteresowanych uruchamianiem nowych komercyjnych tras. Do Prezesa UTK w 2024 r. wpłynęło 31 wniosków o przyznanie otwartego dostępu. Prezes UTK wydał 26 decyzji, w tym 20, które przyznały otwarty dostęp. Nie wydał żadnej decyzji odmownej. Dzięki temu m.in. RegioJet, PKP Intercity czy Flixtrain mogą zaproponować pasażerom nową ofertę. Natomiast przedsiębiorstwa otrzymały 12 licencji na prowadzenie usług przewozowych.

Prezes UTK wprowadził zmiany do „Listy właściwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań systemu kolei” oraz „Listy Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w sprawie właściwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań systemu kolei”. Aktualizacja odbyła się po uwagach, które zgłosili zarządcy infrastruktury oraz producenci pojazdów szynowo-drogowych.

Do Prezesa UTK wpłynęło kolejne kilka tysięcy wniosków o zajęcie stanowiska w sprawach z zakresu planowania przestrzennego. W ciągu 5 lat to już ponad 22 tys. wniosków. Taka współpraca przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa transportu kolejowego, ponieważ prowadzi do kształtowania przestrzeni w sposób zgodny z prawem.

Współpraca

Prezes Urzędu Transportu Kolejowego Ignacy Góra oraz Dowódca Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni gen. dyw. Karol Molenda zainicjowali współpracę w obronie cyberprzestrzeni Polski poprzez podpisanie porozumienia o współpracy. Wspólne działania sygnalizują zdecydowane kroki obu instytucji, aby wzmocnić ochronę infrastruktury krytycznej naszego kraju przed coraz bardziej złożonymi cyberzagrożeniami.

Kolejny etap wspólnych działań UTK rozpoczął też z ULC. Julian Rotter, p.o. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego i Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego podpisali „Porozumienie o współpracy w zakresie wdrażania kultury sprawiedliwego traktowania”. Powstał Zespół Just Culture, który pełni funkcję opiniodawczo-doradczą dla Prezesa ULC i Prezesa UTK. Porozumienie zostało podpisane 31 lipca 2024 r.

Otwartość i pomoc

W trakcie spotkań z cyklu „Piątki z UTK” na pytania przedstawicieli rynku odpowiadali pracownicy UTK. Od stycznia do grudnia odbyło się 75 takich spotkań. Są one zawsze indywidualne, odbywają się online.

Przygotowano także nową wersję bezpłatnego przewodnika „Poznaj polskie koleje wąskotorowe”. To już trzecie wydanie tej wyjątkowej publikacji. Znalazły się w niej informacje o rozkładach jazdy, cenach biletów i atrakcjach, które oferują przewoźnicy wąskotorowi. Przewodnik otrzymał znak „POLSKA”, który nadaje Polska Organizacja Turystyczna. Wydanie drukowane można było wygrać w konkursie na opis wycieczki, w której jednym ze środków transportu będzie kolej wąskotorowa. Zwycięską propozycją była wyprawa na Śląsk. Prezes UTK wziął również udział w konferencji „Z tradycją w nowoczesność”, która odbyła się w Przeworsku i dotyczyła działalności kolei wąskotorowych.

Dla fanów kolejowych historii UTK przygotowało też publikację na temat lokomotywy EP03. To kontynuacja projektu „Zabytki kolejnictwa – ocalić od zapomnienia”. W tym roku pokażemy reportaż, którego bohaterką jest lokomotywa EP03.

Za nami też 9. Kolejowa Kropla Krwi. Urząd zorganizował ją 4 października w Lublinie we współpracy z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Lublinie. Zebrano prawie 9 litrów krwi.

2024 r. zostawił po sobie także pamięć o tragicznych wydarzeniach. Wrześniowa powódź była trudnym czasem m.in. dla mieszkańców Dolnego Śląska. Dr inż. Ignacy Góra wizytował tereny zalane przez powódź w Kłodzku, szczególnie uszkodzenia infrastruktury kolejowej. Zdecydował o wstrzymaniu planowych działań nadzorczych na terenie Dolnego Śląska – w spółkach kolejowych, które walczą ze skutkami powodzi. Urząd zorganizował też pomoc materialną dla mieszkańców zalanych terenów.

UTK zamyka 2024 r. z ogromną pewnością, że ten nowy przyniesie kolejne wyzwania. Jednym z nich jest polska prezydencja w Unii Europejskiej. Urząd Transportu Kolejowego również angażuje się w działania z nią związane.

Na koniec pozostajemy jednak jeszcze w pewnej niepewności – ilu pasażerów skorzystało z usług kolei w 2024 r.? Na pewno będzie to liczba najwyższa w tym stuleciu, ponieważ już przekroczyła bardzo dobry wynik z 2023 roku. Wtedy było to 374,44 mln pasażerów.

 

 

 

Podobne artykuły