Prawidłowy regulamin bocznicy

Prezes Urzędu Transportu Kolejowego przypomina, jak przygotować i utrzymywać w aktualności Regulamin pracy bocznicy kolejowej. Jest on jednym z obowiązkowych dokumentów, które musi mieć użytkownik bocznicy kolejowej, jeśli prowadzi lub zamierza prowadzić działalność na posiadanej infrastrukturze kolejowej.

UTK kontynuuje cykl publikacji, które zawierają najistotniejsze informacje o zasadach sporządzania Regulaminu, a także innych dokumentów, które wiążą się z procesem uzyskania świadectwa bezpieczeństwa. Dotychczas Urząd pisał o:

• Pierwsza publikacja – jak zatwierdzać, uzgadniać oraz wprowadzać do stosowania Regulamin.
• Druga publikacja – podstawowe informacje o bocznicy kolejowej, które obligatoryjnie powinny znaleźć się w treści Regulaminu.
• Trzecia publikacja – sposób opisu punktu odgałęzienia bocznicy kolejowej od infrastruktury stycznej.

Opis bocznicy

Urząd Transportu Kolejowego wskazuje, że opis bocznicy kolejowej powinien dokładnie odzwierciedlać stan faktyczny infrastruktury znajdującej się na bocznicy.

W dedykowanym rozdziale Regulaminu zarządca musi uwzględnić i opisać wszystkie elementy infrastruktury, jakie występują na danej bocznicy. Mogą to być:

• tory,
• rozjazdy,
• skrzyżowania torów,
• obrotnice,
• suwnice i wywrotnice wagonowe,
• kolejowe obiekty inżynieryjne,
• przejazdy kolejowo-drogowe i przejścia,
• wagi wagonowe,
• inne dodatkowe urządzenia,
• bramy kolejowe,
• urządzenia zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym,
• posterunki techniczne,
• wskaźniki i tablice,
• oświetlenie bocznicy kolejowej.

Co ważne – opis bocznicy musi być spójny z dołączonym do wniosku wykazem eksploatowanych typów pojazdów kolejowych, typów budowli i typów urządzeń.

Tory i rozjazdy

Użytkownik bocznicy ma tez obowiązek uwzględnienia i opisania wszystkich torów i rozjazdów na bocznicy kolejowej.

Dla torów użytkownik ma obowiązek podać m.in.:

• numerację,
• typ,
• położenie,
• elektryfikację,
• przeznaczenie,
• długość całkowitą i użyteczną,
• pochylenie.

W przypadku rozjazdów i skrzyżowań musi podać:

• numerację,
• rodzaj,
• typ,
• promień,
• skos,
• położenie zasadnicze i sposób przestawiania.

Jeśli użytkownik bocznicy wskazuje tory lub rozjazdy innych zarządców infrastruktury w treści Regulaminu, np. tory dojazdowe do bocznicy kolejowej, rozjazd stanowiący punkt odgałęzienia, to musi wyraźnie to zaznaczyć i podać nazwy ich zarządców.

I jeszcze jedna uwaga UTK. Opis bocznicy kolejowej musi być spójny z planem schematycznym bocznicy kolejowym, który stanowi integralną część Regulaminu. Tabel lub wykazów, które zawierają dane o torach i rozjazdach, nie trzeba powielać na planie schematycznym.

Styk, początek i koniec bocznicy

Użytkownik bocznicy musi wskazać wszystkie punkty styku z infrastrukturą kolejową zarządzaną przez innego zarządcę. W tym celu podaje numeru toru oraz kilometrację. Styk stanowi granicę odpowiedzialności pomiędzy zarządcami infrastruktury (granicę utrzymania).

Użytkownik określa także początek i koniec bocznicy kolejowej. Nie jest to obligatoryjne, ale przyjmuje się, że początek bocznicy to punkt o najniższym kilometrażu bocznicy. Natomiast punkt o najwyższym kilometrażu bocznicy to jej koniec.

UWAGA! Kilometraż „0” nie musi znajdować się na początku bocznicy. Tak jest w sytuacji, gdy np. gdy ten punkt wyznacza miejsce styku z infrastrukturą zarządzaną przez inny podmiot albo w punkcie odgałęzienia bocznicy. Kluczowe w tym przypadku jest właściwe określenie i opisanie kilometrażu „0” bocznicy kolejowej, który stanowi punkt odniesienia dla poszczególnych elementów bocznicy kolejowej. Dopuszczalne jest także przyjęcie kilometracji bocznicy kolejowej według kilometracji linii kolejowej, od której bocznica kolejowa się odgałęzia.

Przejazdy kolejowo-drogowe i przejścia

Użytkownik bocznicy ma ponadto obowiązek uwzględnić i opisać każdy przejazd i przejście, które znajdują się na jej terenie. Musi to zrobić poprzez wskazanie ich kategorii lub informacji o niekategoryzowaniu, sposobu oznakowania i zabezpieczenia ruchu. Te opisy muszą zgadzać się z wymaganiami rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 20 października 2015 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych oraz bocznic kolejowych z drogami i ich usytuowanie (Dz. U. poz. 1744, z późn. zm.).

UWAGA! Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do skrzyżowań bocznic kolejowych z drogami wewnętrznymi i przejściami służbowymi, które służą zarządcy kolei.

Urządzenia zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym

W opisie użytkownik musi uwzględnić typy i rodzaje urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym, które znajdują się na bocznicy kolejowej. Musi także podać ich usytuowanie, sposób obsługi oraz położenie zasadnicze każdego z urządzeń. Należy opisać uzależnienia rozjazdów i wykolejnic (jeśli występują na bocznicy kolejowej).

Pozostałe elementy bocznicy kolejowej

Użytkownik powinien w Regulaminie opisać szczegółowo wszystkie elementy infrastruktury bocznicy kolejowej, którą zarządza. Każdy element powinien posiadać:

• opis,
• rodzaj,
• oznakowanie,
• sposób obsługi,
• usytuowanie (według kilometrażu bocznicy lub toru),
• inne istotne informacje.

Dobre praktyki

Opis elementów, które znajdują się na bocznicy kolejowej, powinien być przedstawiony w jasny i spójny sposób. Trzeba uwzględnić precyzyjne definicje oraz ich funkcje. Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie wykazu tabelarycznego, który ułatwia czytelność i szybkie odnalezienie istotnych informacji.

Na stronie UTK znajdują się szczegółowe informacje na temat procesów wydania, przedłużenia i zmiany świadectwa bezpieczeństwa. Można znaleźć również na niej wzory dokumentów:

• wydanie świadectwa bezpieczeństwa
• przedłużenie świadectwa bezpieczeństwa
• zmiany świadectwa bezpieczeństwa

Szczegółowe wytyczne, jak opracować Regulamin, można znaleźć w Przewodniku opracowywania regulaminu pracy bocznicy kolejowej.