28 listopada 2019 roku odbyła się I edycja Podkarpackiego Kongresu Gospodarczego. Wśród dyskusji poświęconych kierunkom i wyzwaniom dla rozwoju województwa podkarpackiego znalazł się panel tematyczny poświęcony Rzeszowskiej Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej. Dzięki inwestycji Samorządu Województwa wartej pół miliarda złotych, Rzeszów zyska szybkie połączenie szynowe z okolicznymi miejscowościami.
Główne pytanie, na które paneliści chcieli odpowiedzieć brzmiało, jak wykorzystać potencjał Rzeszowskiej Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej? Do udziału w poszukiwaniach odpowiedzi na nie zaproszono ekspertów reprezentujących instytucje mające różne perspektywy. Urząd Transportu Kolejowego reprezentował Pan Karol Kłosowski kierujący Departamentem Przewozów Pasażerskich, Pani Dyrektor Joanna Szozda wystąpiła w imieniu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, gdzie pełni funkcję Dyrektora Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego i odpowiada za zaangażowane władz regionu w realizację projektu RPKA. Miasto Rzeszów reprezentował wicedyrektor Zarządu Transportu Miejskiego Pan Tomasz Wesołowski. Dr Jakub Majewski reprezentował Fundację „Pro Kolej”, organizację zajmującą się popularyzacją zrównoważonego i ekologicznego transportu. Do moderowania panelu organizatorzy zaprosili Pana Pawła Skoczowskiego – wiceprzewodniczącego Rady Powiatu Łańcuckiego.
Jak spopularyzować kolei, tak aby była ona środkiem transportu „pierwszego wyboru”?
Paneliści zwrócili uwagę iż, dzięki realizacji inwestycji RPKA mieszkańcy Dębicy, Kolbuszowej, Strzyżowa, Łańcuta czy Przeworska zyskają możliwość podróżowania do Stolicy Podkarpacia w komfortowych warunkach. Wielkim wyzwaniem, na które zwrócono uwagę jest to by skutecznie spopularyzować kolei, tak aby stała się ona środkiem transportu „pierwszego wyboru”. Paneliści zwracali uwagę, że dzisiaj wiele problemów komunikacyjnych bierze się z przeciążenia ulic, a przecież podróżowanie samochodem możne ustąpić miejsca codziennym przejazdom kolejką aglomeracyjną. Podkreślano także, że w tym celu konieczne jest połączenie wysiłków i przygotowanie kompleksowej oferty obejmującej nie tylko budowę linii i zakup taboru, ale też pełne zintegrowanie transportu zbiorowego w ramach Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego i temu służą inwestycje realizowane przez Miasto Rzeszów i sąsiednie samorządy. Pani Dyrektor Joanna Szozda zwróciła uwagę na modernizacje stacji kolejowych oraz budowę miejsc parkingowych, jako kluczowego elementu pozwalającego kierowcom na pozostawienie aut w przestrzeni przydworcowej i na kontynuowanie podróży kolejką. Pan Tomasz Wesołowski zwrócił uwagę na priorytety zidentyfikowane przez miasto Rzeszów, które pozwolą na rozładowanie części „potoków pasażerów” już na obrzeżach miasta, a tym samym pozwolą zoptymalizować transport publiczny. Temu także ma służyć budowa regionalnego węzła (hubu) intermodalnego dla transportu pasażerskiego w centrum miasta. Inwestycja ta umożliwi komfortowe i szybkie kontynuowanie podróży, zmianę środka transportu, nie tylko w ruchu regionalnym, ale także między miastami.
Kolei musi przekonać do siebie mieszkańców
Popularyzacja podróżowania koleją wśród mieszkańców regionu powinna podążać w parze z poprawą jakości oferty przewozowej. Pan dr Jakub Majewski z Fundacji „Pro Kolej” mówił, że transport kolejowy najbardziej proekologiczny środek transportu, ale żeby spełnił swoją funkcję musi się przebić do zbiorowej świadomości. Kluczowe znaczenie ma tutaj dostępność przewozów i świadomość korzyści. Budowa połączenia kolejowego łączącego centrum Rzeszowa z Portem Lotniczym Jasionka będzie stanowić duży krok i dzięki partnerskim wysiłkom znacząco poprawi się dostępność komunikacyjna Stolicy Podkarpacia. Perspektywa podróży „od drzwi do drzwi” stanie się dużo bardziej realna, a dzięki temu Podkarpacie może zyskać zarówno dzięki ożywieniu podróży turystycznych jak i biznesowych, ponieważ dobry i niezawodny transport tworzy synergie i szanse na szybszy rozwój regionu. Paneliści zwrócili uwagę, że skala korzyści może także dotyczyć ożywienia ruchu pasażerskiego pomiędzy Polską południowo-wschodnią a naszymi sąsiadami ze Słowacji i Ukrainy.
Podsumowanie panelu
Podsumowaniem panelu było zwrócenie uwagi na długofalowe cele rozwoju regionalnego, które uwzględniają cele i wyzwania w zakresie zmniejszenia negatywnego oddziaływania transportu na środowisko. W tym kontekście równie ważne jest inwestowanie w infrastrukturę, jakość połączeń czy budowę intermodalnego dworca w Rzeszowie, jak i skuteczne oddziaływanie na wybory podróżnych, tak aby pozostawili auta w garażach i przesiedli się na w pełni zintegrowany niezawodny transport publiczny. Perspektywy rozwoju elektomobilności oraz stopniowe odchodzenie od pojazdów spalinowych może stanowić czynnik, który będzie znacząco wpływał na ostateczny sukces podejmowanych inwestycji. W śród słuchaczy dyskusji byli obecni samorządowcy uczestniczący w partnerskim projekcie Rzeszowskiej Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej, dla których wnioski i spostrzeżenia panelistów stanowią praktyczne wskazówki w zakresie planowania publicznego transportu publicznego w zarządzanych samorządach.