Spółka CPK ogłosiła przebieg nowej linii kolejowe Radom – Iłża – Kunów, która zapewni lepsze połączenie Podkarpacia ze stacją kolejową Portu Polska.
Jest to rozstrzygnięcie projektowe dla kolejnej linii w ramach inwestycji Port Polska. Pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego Maciej Lasek zatwierdził wariant inwestorski dla linii kolejowej nr 84 na odcinku Radom – Iłża – Kunów. To przedłużenie w kierunku południowym linii nr 88 Węzeł CPK – Grójec – Warka, której wariant inwestorski poznaliśmy kilka miesięcy temu, we wrześniu. Obie linie w przyszłości znacząco poprawią połączenia kolejowe centrum Polski w korytarzu południowo–wschodnim na Podkarpacie. Łatwiej i szybciej podróżni dostana się z Portu Polska przez Radom na Podkarpacie.
Długość wybranego wariantu inwestorskiego W3 to około 53 km. Z czego około 22,5 km obejmą przebudowy istniejących linii kolejowych nr 8 (Warszawa-Radom-Kraków), 22 (Radom – Tomaszów Mazowiecki) oraz 25 (Łódź Kaliska – Dębica). Zatwierdzony wariant przebiega przez sześć miast i gmin (Radom, Kowala, Skaryszew, Iłża, Brody, Kunów). Leżą one na terenie dwóch województw: mazowieckiego, jak również świętokrzyskiego.
Projekt linii z Portu Polska przez Radom na Podkarpacie zakłada, że od stacji Radom Główny trasa będzie prowadziła na południe w śladzie linii kolejowej nr 8. Następnie kieruje się na południowy–wschód w kierunku Skaryszewa oraz Iłży. Przez to pierwsze miasto trasa przechodzi po jego zachodniej stronie oraz od wschodu ominie Iłżę. Na dalszym odcinku linia przebiega wzdłuż drogi krajowej nr 9. Po to, aby następnie kierując się na południowy–wschód połączyć się z linią kolejową nr 25 w rejonie Kunowa.
Od 2022 roku trwały prace nad opracowaniem rozszerzonego studium wykonalności dla tej linii. Finalnie z czterech branych pod uwagę, wybrany został wariant W3, który jest najwyżej oceniony w każdym z branych pod uwagę kryteriów. O tym, kiedy i w jakim kształcie będzie realizowane lub modernizowane kolejowe połączenie centrum Polski z Podkarpaciem zadecydują wyniki analiz prowadzonych w ramach Zintegrowanej Sieci Kolejowej, w której scenariusz przebiegu linii z Radomia przez Iłżę i Kunów jest jednym z możliwych – mówi Maciej Lasek, wiceminister infrastruktury i pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego.
Dyskusje nad wariantami
Wstępny etap preselekcji wariantów poprzedziły spotkania informacyjno-konsultacyjne m.in. z udziałem 11 jednostek samorządu terytorialnego, podczas których zebrano szereg uwag i opinii do zaproponowanych ośmiu wariantów i trzech podwariantów. Poza potencjalnymi przebiegami linii eksperci i pracownicy spółki CPK omówili m.in. propozycje lokalizacji nowych stacji oraz powiązania planowanego połączenia kolejowego z lokalnym transportem zbiorowym.
Kolejne spotkania z udziałem samorządów miały miejsce w okresie listopad 2023-styczeń 2024 roku. Wówczas samorządy zobaczyły skorygowane rozwiązania przebiegu linii kolejowej po preselekcji dla czterech wariantów. Od 13 lutego do 4 marca 2024 roku odbyło się kolejnych 11 spotkań z udziałem przedstawicieli gmin, cztery spotkania na szczeblu władz powiatów oraz 10 spotkań dla mieszkańców, których nieruchomości byłyby objęte trasowaniem linii kolejowej. W wyniku przeprowadzonych spotkań powstały 922 ankiety, które CPK skierował do analizy.
Z Portu Polska przez Radom na Podkarpacie pojedziemy szybkimi pociągami. Wybrany wariant inwestorski zakłada bowiem wykorzystanie linii Radom – Iłża – Kunów w ruchu mieszanym. Z prędkością do 250 km/h dla połączeń pasażerskich oraz do 120 km/h dla pociągów towarowych, w standardzie zasilania trakcyjnego 3 kV i systemach sterowania ruchem opartych na ETCS.
Nowe przystanki, szybsze podróże
Zgodnie z założeniami projektowymi przy realizacji inwestycji powstaną nowe przystanki w lokalizacjach: Radom Południe, Gębarzów, Skaryszew, Walentynów, Iłża. Przystanek Radom Południe już powstaje, a obiekt budują PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. we współpracy z miastem Radom. Ma on poprawić dostęp pasażerów do pociągów kursujących na liniach nr 8 oraz 22. A w przyszłości obsłuży także połączenia na nowej linii nr 84.
Inwestor wybuduje także terminal intermodalny na stacji Skaryszew oraz bazę utrzymania w rejonie stacji Bór Kunowski powiązana z istniejącą bocznicą kolejową w Zębcu.
Przebieg linii 84, częściowo po istniejącej infrastrukturze, którą zmodernizujemy, będzie wymagał od nas ścisłej współpracy z PLK. Chcemy dać mieszańcom południowego Mazowsza i województwa świętokrzyskiego szybsze połączenia kolejowe zarówno w kontekście podróży dalekobieżnych, jak i uprawnienia transportu kolejowego w regionie. Linia pozwoli też przenieść część ruchu towarowego z dróg na tory – mówi Piotr Rachwalski, członek zarządu Centralnego Portu Komunikacyjnego ds. kolei.
Dzięki budowie linii 84 znacząco skróci się czas przejazdu koleją w relacjach dalekobieżnych. Na przykład z Ostrowca Świętokrzyskiego, Tarnobrzegu, Rzeszowa do nowego lotniska, jak również do Warszawy. Powstanie połączenia znacząco poprawi ofertę przewozową w ruchu regionalnym dla Starachowic, czy Ostrowca Świętokrzyskiego, a także miast położonych blisko Radomia: Iłży i Skaryszewa.
Z analiz ruchowo–eksploatacyjnych wynika, że po wybudowaniu linii, podróż na trasie z Radomia do Ostrowca Świętokrzyskiego w ruchu dalekobieżnym, trwałaby 24-28 minut (dziś to 65 minut), a w ruchu regionalnym około 40 minut. Obecnie nie ma takich regionalnych połączeń kolejowych.
Linia nr 84znacząco skróci również czas przejazdu pociągów towarowych z rejonów przemysłowych Ostrowca Świętokrzyskiego, Tarnobrzega, Rzeszowa w kierunku Warszawy oraz Łodzi. Powstanie bowiem nowy ciąg transportowy odciążający linię kolejową nr 8.
Najkorzystniejszy wariant
Wybrany przebieg linii – przy zbliżonych do innych analizowanych wariantów potencjalnych kosztach realizacji -– otrzymał najkorzystniejszą efektywność ekonomiczną (ENPV), stopę zwrotu i wskaźnik korzyści do kosztów. Finalnie w analizie wielokryterialnej uwzględniającej aspekty rozwojowe, techniczne, ekonomiczne i ekologiczne, wariant W3, otrzymał najwyższe oceny.
Nowa linia 84 znacząco przyczyni się również do przenoszenia transportu drogowego na tory, dzięki budowie przewidzianego w jej ciągu terminala intermodalnego w Skaryszewie. Zgodnie z założeniami terminal o powierzchni 35 hektarów otrzyma połączenie z drogą wojewódzką 733 i planowaną na północ od Radomia drogą ekspresową S12. A układ torowy umożliwi wjazd i wyjazd pociągów w kierunkach północnym i południowym. Na terenie terminala inwestor zaplanował tor ładunkowy do obsługi pociągów naczepowych oraz dwa tory ładunkowe do obsługi kontenerów – wszystkie o długości 750 m. Terminal w pierwszym etapie pozwoli na obsługę do sześciu par pociągów intermodalnych na dobę, a po rozbudowie nawet do dziesięciu. To odpowiada około 400 -500 samochodom ciężarowym na dobę.
Rozszerzone studium wykonalności na zlecenie spółki Centralny Port Komunikacyjny realizowała spółka Databout. W pierwszej połowie 2026 roku spółka planuje złożyć wniosek o decyzję środowiskową dla linii Radom – Iłża – Kunów.
Przypomnijmy, że w sierpniu br. Centralny Port Komunikacyjny złożył wniosek o wydanie decyzji środowiskowej dla odcinka Kolei Dużych Prędkości w województwie podkarpackim.