6 lutego 1863 r. – opanowanie stacji kolejowej w Sosnowcu przez powstańców
Z dziejów Powstania Styczniowego
5 lutego 1863 r. rosyjski posterunek graniczny, przestraszony wiadomościami o nadchodzącym oddziale powstańczym Apolinarego Kurowskiego opuścił stację Maczki (dziś dzielnica Sosnowca) pozostawiając tam jedynie kapitana żandarmerii z sześcioma szeregowymi. Nadchodzący Kurowski zatrzymał się i instalował władze narodowe w Olkuszu, zaś ludność Maczek i polscy kolejarze tego granicznego węzła nie mogli doczekać się przyjścia powstańców. W końcu praktykant służby ruchu, Korala, ogłosił rządy Komitetu Centralnego i sam objął dowództwo stacji, kazał rozbroić żandarmów i odesłał ich do Szczakowej (już za pruską granicą).
Wieczorem do Maczek dotarł oddział Kurowskiego liczący ok. 150 żołnierzy. Z pomocą dezertera z rosyjskiej straży granicznej, Nikiforowa, przygotowano plan oswobodzenia Sosnowca. O 11:00 w nocy z Maczek wyjechał pociąg do Sosnowca, wiozący oddział Kurowskiego. Lokomotywa prowadziła skład ze zgaszonymi światłami. Po północy, ok. 2 nad ranem przed Sosnowcem powstańcza piechota i kawaleria opuściły pociąg i otoczyły stację. Po czterech godzinach strzelaniny udało się zdobyć budynki stacji. Pozostali przy życiu Rosjanie z Sosnowca uciekli za Brynicę, do Prus. W ich ślad za granicę pruską, do Mysłowic, przemaszerował w komplecie drugi, większy garnizon z Modrzejowa.
Do 17 lutego trójkąt graniczny wokół Sosnowca, w tym także komora celna, pozostawał pod kontrolą władz powstańczych.
Źródła:
Józef Kajetan Janowski, Pamiętniki w powstaniu styczniowem, tom I, Lwów 1923 r.
Wacław Tokarz; Opanowanie Trójkąta Granicznego przez Apolinarego Kurowskiego, dowódcę oddziału w powstaniu styczniowem, w: Rocznik weteranów 1863 z kalendarzem na 1925 rok, pod red. Juliana Święcickiego;
Stanisław Łaniec; Partyzanci żelaznych dróg 1863; kolejarze i drogi żelazne w powstaniu styczniowym, Warszawa 1974 r.{jcomments on}
