Polska stoi przed wyzwaniem zbudowania nowoczesnej infrastruktury kolejowej, która pozwoli na szybkie i efektywne podróżowanie między głównymi miastami. Warto przyjrzeć się doświadczeniom innych krajów, które z powodzeniem wdrożyły systemy kolei dużych prędkości (KDP), aby znaleźć najlepsze rozwiązania.
Rozważania te podjęte przez X Kongres Rozwoju Transportu, są istotne, zwłaszcza w kontekście strategicznego planowania i inwestycji w infrastrukturę transportową, która ma kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego i społecznego kraju.
Prędkość i infrastruktura
Jednym z newralgicznych aspektów KDP jest prędkość osiągana przez pociągi oraz jakość infrastruktury.
Kraje takie jak Francja i Hiszpania mają bogate doświadczenia w eksploatacji szybkich kolei. Francja, będąca pionierem KDP, rozpoczęła swoją przygodę z szybkimi pociągami TGV już w latach 80. XX wieku.
Hiszpania, mimo późniejszego startu, zdołała stworzyć imponującą sieć AVE, która łączy najważniejsze miasta w kraju.
Jakub Majewski, prezes Fundacji ProKolej podcza Kongresu stwierdził:
Przykład francuski 320 km/h, odcinek hiszpański 310 km/h. Reszta Europy zasadniczo przyjęła prędkości 300 km/h na głównych odcinkach. Taka infrastruktura pozwala na znaczne skrócenie czasu podróży i zwiększenie konkurencyjności kolei wobec innych środków transportu
Koszty i korzyści
Budowa i eksploatacja KDP to przedsięwzięcie kosztowne, jednak przynoszące długoterminowe korzyści ekonomiczne i społeczne. Hiszpańskie doświadczenia pokazują, że mimo wysokich kosztów inwestycje w KDP przyczyniają się do integracji regionalnej i poprawy konkurencyjności gospodarki.
Hiszpania zainwestowała ogromne środki, aby stworzyć sieć KDP, która obecnie jest jedną z najnowocześniejszych w Europie.
Andrzej Massel, dyrektor Instytutu Kolejnictwa, zauważył:
Hiszpania, budując przez 30 parę lat koleje dużych prędkości, wydając bajońskie sumy na ten system, stworzyła luksusowy ekskluzywny produkt dla 5% pasażerów”. Mimo że tylko niewielki procent społeczeństwa korzysta z KDP, wpływ na gospodarkę jest znaczący. KDP w Hiszpanii przyczyniły się do rozwoju turystyki, zwiększenia mobilności oraz integracji regionalnej.
Balans między KDP a przewozami regionalnymi
Jednym z najważniejszych wyzwań dla Polski jest znalezienie równowagi między inwestycjami w KDP a rozwojem przewozów regionalnych, które obsługują największy procent pasażerów.
Przewozy regionalne są kluczowe dla zapewnienia codziennej mobilności obywateli, szczególnie w mniejszych miejscowościach.
Piotr Malepszak, Wiceminister Infrastruktury, podkreślił:
Przewozy regionalne obsługują 82% podróżnych w Polsce. Koleje dużych prędkości są oczywiście konieczne, ale musimy zbalansować inwestycje, aby nie zapomnieć o potrzebach „codziennych” pasażerów
Wyzwania i przyszłość w Polsce
W Polsce budowa KDP napotyka na liczne wyzwania, zarówno techniczne, jak i społeczne. Konieczne jest przełamanie barier biurokratycznych, pozyskanie odpowiednich funduszy oraz zapewnienie społecznej akceptacji dla tak dużych projektów infrastrukturalnych. Adaptacja sprawdzonych rozwiązań zagranicznych może pomóc Polsce w osiągnięciu zamierzonych celów.
Polskie plany dotyczące KDP koncentrują się na połączeniu głównych miast, co wymaga strategicznego podejścia do planowania i realizacji projektów. Współpraca z zagranicznymi ekspertami oraz adaptacja sprawdzonych rozwiązań mogą pomóc Polsce w osiągnięciu zamierzonych celów. Inwestycje w KDP mogą stać się impulsem do rozwoju technologicznego i gospodarczego, podobnie jak miało to miejsce w innych krajach.
Jednak nie można zapominać o rozwoju przewozów regionalnych, które są fundamentem codziennej mobilności dla większości Polaków. Balansowanie inwestycji między KDP a regionalnymi kolejami jest kluczowe dla stworzenia spójnego i efektywnego systemu transportowego.
W dniach 5-6 czerwca 2024 roku w Poznaniu odbyła się jubileuszowa, dziesiąta edycja Kongresu Rozwoju Transportu. Projekt poważnej rozmowy w eksperckim gronie o wyzwaniach i szansach, przed którymi stoi szeroko pojęty transport, spotkał się z uznaniem i akceptacją. Tematem tegorocznego Kongresu były: Wyzwania rozwojowe kolei w najbliższej dekadzie – czy KDP jest odpowiedzią?
Organizatorem wydarzenia był Klaster „Luxtorpeda 2.0”. Partnerem strategicznym była firma POLREGIO S.A. oraz H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych sp. z o.o. Z kolei partnerem wydarzenia była firma Stadler Polska sp. z o.o. oraz PESA Bydgoszcz S.A.; a partnerami firma Budimex S.A., Zakład Automatyki KOMBUD S.A., MEDCOM sp. z o.o., Koleje Śląskie sp. z o.o., MARSH sp. z o.o. oraz PATENTES TALGO S.L. Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym przez Ministra Infrastruktury, Wojewodę Wielkopolskiego, Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Urząd Transportu Kolejowego, Prezydenta Miasta Poznania oraz fundację „Pro Kolej”. Patronat medialny nad wydarzeniem objęła Wolna Droga, Raport Kolejowy oraz RailTarget.