Prezes UTK określił warunki wykorzystania zdolności przepustowej przez PKP IC i Koleje Mazowieckie na sieci PKP PLK

Zgodnie z ustawą o transporcie kolejowym, jeśli aplikant i zarządca nie dojdą do porozumienia w zakresie postanowień umowy o wykorzystanie zdolności przepustowej, Prezes UTK, na wniosek aplikanta lub zarządcy, wydaje decyzję w sprawie wykorzystania zdolności przepustowej, która zastępuje tę umowę. Organ regulacyjny określa w takiej decyzji warunki umowy ustalone przez strony oraz dokonuje rozstrzygnięć w tych częściach, w których nie doszły one do porozumienia. Jeśli strony zdecydują się zawrzeć umowę, decyzja Prezesa UTK wygaśnie.

Najważniejsze rozstrzygnięcia zawarte w decyzji z wniosku Kolei Mazowieckich obejmują:

• możliwość nałożenia przez Przewoźnika kary umownej na Zarządcę w przypadku nieusunięcia w określonym terminie usterek w działaniu urządzeń przeznaczonych do obsługi osób niepełnosprawnych i o ograniczonej możliwości poruszania się; taka regulacja jest wyrazem dbałości Prezesa UTK o zapewnienie dostępności transportu kolejowego dla osób z niepełnosprawnością oraz o ograniczonej mobilności;
• uszczegółowienie definicji modułu Książka Wydarzeń i Wypadków w systemie SEPE, co ułatwi Przewoźnikowi egzekwowanie od Zarządcy wszystkich wymaganych informacji udostępnianych za pośrednictwem tego modułu;
• zwiększenie wysokości stawki kar umownych nakładanych na Zarządcę za potwierdzone nieprawidłowości w wygłoszeniu  / podaniu informacji o pociągu – zgodnie ze stanowiskiem Prezesa UTK brak jest obiektywnych przeszkód dla różnicowania wysokości stawek w oparciu o podział na przewoźników dalekobieżnych i regionalnych; w swojej decyzji Prezes UTK podkreślił, że kluczową kwestią dla prawidłowego funkcjonowania transportu kolejowego jest dbałość o wysokiej jakości komunikaty pasażerskie, nieobarczone błędami.

Jednocześnie Prezes UTK nie przychylił się do wniosku Przewoźnika w zakresie wprowadzenia następujących kar umownych:

• z tytułu błędów w opisie pociągów w SEPE – w opinii Prezesa UTK regulacja jest zbędna, ponieważ Przewoźnik powinien korzystać z istniejącego systemu reklamacyjnego;
• za nieudostępnienie wszystkich informacji w Książce Wydarzeń i Wypadków – z uwagi na wspomniane wyżej doprecyzowanie definicji, a tym samym jasne określenie, jakie informacje w ramach modułu Przewoźnik powinien otrzymywać, wnioskowana zmiana jest bezprzedmiotowa;
• za brak informacji dla Przewoźnika o utrudnieniach mających wpływ na kursowanie jego pociągów – w ocenie Prezesa UTK taka kara byłaby nieuzasadniona, ponieważ wykorzystywane kanały łączności nie gwarantują przekazanie informacji w ciągu 30 min., o które wnioskował Przewoźnik.

W decyzji z wniosku PKP Intercity, Prezes UTK rozstrzygnął m.in. kwestię organizacji przestanków zastępczej komunikacji autobusowej (ZKA) – nie przychylił się do propozycji PKP Intercity, w której Przewoźnik chciał, aby to Zarządca odpowiadał za wyznaczenie miejsc zatrzymań ZKA. W ocenie Prezesa UTK to przewoźnik odpowiada za uruchamianie i organizację ZKA, posiada on także niezbędną w tym zakresie wiedzę na temat potoków pasażerów. Jednakże, zgodnie z rozstrzygnięciem, na obszarze kolejowym zarządzanym przez PKP PLK to Zarządca powinien współpracować z Przewoźnikiem w celu wyznaczenia takich miejsc, w szczególności biorąc pod uwagę potrzeby osób o ograniczonej możliwości poruszania się.

Prezes UTK uregulował również kwestie wypłat rekompensat z tytułu opóźnień pociągów przez Zarządcę –  zdaniem Prezesa UTK wypłaty rekompensat powinny obejmować również zwrot kosztów, które przewoźnik poniósł na podstawie art. 20  rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/782 z dnia 29 kwietnia 2021 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym – jednakże przewoźnik może domacać się zwrotu ww. kosztów od zarządcy w przypadku, gdy opóźnienie to wynikło z winy Zarządcy.  Prezes UTK w decyzji stwierdził również, że rozliczenia ww. kosztów  pomiędzy PKP IC a PKP PLK powinny odbywać się osobno dla każdego opóźnionego pociągu. PKP PLK może wyłączyć swoją odpowiedzialność w zakresie zwrotu kosztów wynikających z opóźnienia pociągu w sytuacji wystąpienia sytuacji kryzysowej bądź nadzwyczajnej  (a nie jak wnioskowała PKP IC jedynie w przypadku wystąpienia siły wyższej).

Decyzjom Prezesa UTK został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, tym samym z chwilą wydania weszły one do obrotu prawnego.

PKP PLK złożyła odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie od decyzji zastępującej umowę z Kolejami Mazowieckimi. Decyzja nie jest więc prawomocna.