Radni Sejmiku Województwa Małopolskiego przyjęli apel do władz państwowych w sprawie pilnej realizacji kluczowych inwestycji kolejowych w regionie małopolskim. I o dofinansowanie zakupu taboru do przewozów aglomeracyjnych i regionalnych.
Małopolski sejmik apeluje w sprawie kolei w obszernej uchwale, którą przyjęli radni wojewódzcy. Samorząd wskazał, że inwestycje kolejowe mają „fundamentalne znaczenie dla rozwoju spójnego systemu transportowego, w tym Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej (SKA), poprawy dostępności transportowej ponad trzech milionów mieszkańców oraz wzmocnienia bezpieczeństwa infrastrukturalnego i strategicznego regionu, także w kontekście obronnym”.
Długa lista
W swoim apelu Sejmik Województwa Małopolskiego wskazał długą listę konkretnych inwestycji, które powinny być zrealizowane przez PKP Polskie Linie Kolejowe. Przy czym w przypadku części zadań doszłoby do finansowego udziału samorządu wojewódzkiego lub lokalnych samorządów.
Jeśli chodzi o rozwój infrastruktury na potrzeby SKA, to radni wojewódzcy domagają się dobudowy dodatkowych torów lub mijanek na liniach kolejowych wychodzących z Krakowa w różnych kierunkach. Na północ chodzi o linię kolejową nr 8 na odcinku Kraków Główny – Kraków Piastów i dalej do Słomnik/Miechowa). W kierunku wschodnim istotna jest przebudowa linii nr 91 na odcinku Kraków Płaszów – Podłęże i dalej do Bochni/Tarnowa). Na południe od Krakowa ważne znaczenie ma linia nr 109 na odcinku Kraków Bieżanów – Wieliczka Rynek – Kopalnia, a na południowo-zachodnim linia nr 94 na odcinku Kraków Bonarka – Skawina. Natomiast w kierunku na zachód od stolicy województwa kluczowe znaczenie dla rozwoju SKA ma modernizacja linii nr 133 na odcinku Kraków Mydlniki – Zabierzów/Krzeszowice i dalej do Trzebini/Jaworzna.
Ponadto sejmik Małopolski uważa za konieczne budowę łącznicy kolejowej na krakowskim Żabińcu między liniami nr 133 i 100 wraz z modernizacją linii obwodowej nr 100. Chodzi bowiem o przystosowanie „100” do obsługi ruchu pasażerskiego. W tym celu konieczna jest budowa nowych przystanków kolejowych w rejonie: p.o. Kraków Łobzów, ul. Prądnickiej, al. 29-go listopada, ul. Pilotów, ul. Mogilskiej oraz al. Pokoju i ul. Klimeckiego. Wiąże się z tym także postulat zmiany organizacji ruchu na linii nr 947 do Łęgu (z opcją przedłużenia w kierunku Złocienia).
Przystanki bardziej dostępne
Małopolski sejmik apeluje w sprawie kolei, także o budowę lub modernizację przystanków kolejowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą i rozwiązaniami służącymi integracji transportu na terenie Miasta Krakowa. W tym zestawieniu są przystanki: Kraków Prądnik Czerwony (w przygotowaniu), Kraków Żabiniec / Kraków Biały Prądnik, Kraków Grębałów (ul. Kocmyrzowska), – Kraków Lubocza (nowa lokalizacja).
Inny postulat dotyczy poprawy dostępności istniejących przystanków przez rozbudowę infrastruktury, np. kładek dla pieszych, podziemnych przejść, schodów oraz wind. Tutaj radni wskazują m.in. na takie lokalizacje, jak Kraków Bronowice, Kraków Łobzów, Kraków Podgórze, Kraków Płaszów, jak również Kraków Bonarka.
Infrastruktura poza Krakowem
Samorząd wojewódzki upomniał się także o inwestycje kolejowe ważne dla regionu poza krakowską aglomeracją. Chodzi o realizację trzech projektów w ramach Programu Kolej +. To linie Kraków – Olkusz, Kraków – Niepołomice oraz Kraków – Myślenice. Sejmik zaapelował o zapewnienie pełnego finansowania budowy trasy Kraków – Myślenice poprzez dodanie tego zadania do Krajowego Programu Kolejowego.
Władze Małopolski pozytywnie oceniły w swoim apelu największą inwestycję kolejową w regionie, czyli budowę linii kolejowej Podłęże – Szczyrzyc – Tymbark/Mszana Dolna wraz z modernizacją linii nr 104 Chabówka – Nowy Sącz. Ale zdaniem samorządu ten projekt wymaga pewnych uzupełnień, aby lepiej wykorzystać potencjał tych kolejowych szlaków.
Zdaniem radnych wskazana jest w tym celu budowa łącznicy Nowy Sącz Chełmiec – Nowy Sącz Biegonice. Wtedy bowiem dojdzie do połączenie linii nr 104 z linią nr 96, która biegnie w stronę Muszyny i granicy ze Słowacją.
Ponadto sejmik postuluje budowę nowego połączenia kolejowego pomiędzy Nowym Sączem a Krynicą oraz dobudowę drugiego toru na linii nr 99 na odcinku Chabówka – Nowy Targ – Zakopane.
Rewitalizacja szlaków
Małopolska liczy na realizację jeszcze kilku inwestycji kolejowych. Chodzi np. o rewitalizację linii kolejowej nr 103 Trzebinia – Wadowice i nr 126 Chrzanów – Płaza. W przypadku linii nr 103 zawiązała się szeroka koalicja samorządów lokalnych i społeczników, którzy zbierają podpisy w sprawie rewitalizacji tej drogi kolejowej.
Inny potrzebny w regionie projekt to budowa nowych łącznic. Chodzi o połączenie lini nr 108 i 110 w celu umożliwienia bezpośredniego wjazdu do Gorlic od strony Stróż, bez konieczności zmiany czoła pociągu. Oraz o łącznicę linii nr 94 i 103 Spytkowice Kępki – Miejsce.
Kolejne zadanie obejmuje budowę nowych tras kolejowych w regionie, np. przedłużenie linii nr 73 od Buska-Zdroju do Tarnowa oraz o budowę szlaku Miechów – Charsznica – Kozłów jako obejście tunelu kolejowego pod Białą Górą. Ta trasa miałaby połączenie z linią nr 62 w kierunku Wolbromia. Ostatni projekt to kompleksową rewitalizację linii kolejowej nr 117 (Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Bielsko Biała Główna) na odcinkach wymagających przeprowadzenia takich prac.
Nie tylko tory
W Małopolsce ważne są nie tylko inwestycje liniowe. Wojewódzcy radni domagają się również zapewnienia przez instytucje państwo wsparcia dla modernizacji i rewitalizacji obiektów dworcowych. Część z tych obiektów nie należy już do PKP, ale do samorządów, rzadziej do podmiotów prywatnych.
Zdaniem radnych państwo powinno ustanowić dedykowany program dla ich właścicieli tych obiektów, aby otrzymali oni dofinansowanie na odnowienie dworców.
Infrastruktura dworcowa może być inkubatorem lokalnych węzłów mobilności, tworząc warunki do integracji systemów transportu. Niezbędna jest również modernizacja infrastruktury (głównie torowej oraz peronowej) stacji i przystanków kolejowych, koniecznych dla zapewnienia obsługi pasażerów – czytamy w apelu Sejmiku Województwa Małopolskiego.
Zdaniem samorządu potrzebne jest także wsparcie dla rozbudowy istniejących i powstania kolejnych węzłów przesiadkowych oraz obiektów typu P+R oraz B+R przy stacjach i przystankach kolejowych. To bowiem zwiększa dostęp do transportu kolejowego.
Radni nie zapomnieli także o kolejowych przewozach towarowych. Dlatego domagają się rozbudowy w Małopolsce kolejowej infrastruktury towarowej, np. poprzez odtworzenie zlikwidowanych bocznic i budowę terminali kolejowych. Takie działania spowodują bowiem wzrost konkurencyjności kolei i korzyści dla środowiska. Taka dodatkowa infrastruktura towarowa zapewni bezpieczny i niezakłócony przewóz ładunków, m.in. na zachodniej i południowej kolejowej obwodnicy Krakowa.
Pieniądze na tabor
Małopolski sejmik apeluje w sprawie kolei, w tym upomniał się o tabor do realizacji przewozów pasażerskich. Samorząd uważa, że rząd powinien zadbać o systemowe wsparcie finansowe na zakup i utrzymanie taboru kolejowego. Chodzi zwłaszcza o zaplanowanie w budżecie państwa środków finansowych z przeznaczeniem na zakup taboru kolejowego oraz zwiększenie środków na wsparcie projektów obejmujących nabywanie pojazdów. Rząd powinien również dofinansować realizację przeglądów oraz prac utrzymaniowych i modernizacyjnych taboru kolejowego. wykorzystywanego przez przewoźników regionalnych.
Rozwój oferty przewozowej oraz utrzymanie wysokiej jakości i komfortu przewozów kolejowych, jakie zostały osiągnięte dzięki działaniom samorządu, wymaga ciągłych starań na rzecz pozyskania i wprowadzenia do eksploatacji nowoczesnego taboru kolejowego. Bez zapewnienia stabilnego źródła finansowania zakupu pojazdów, jak również stale rosnącego poziomu wydatków na serwis i utrzymanie powiększającej się floty nowoczesnych pojazdów, samorząd nie będzie w stanie pokryć koszów organizacji przewozów na poziomie oczekiwanym przez mieszkańców – uważają małopolscy radni.
Jednocześnie sejmik zaapelował do Marszałka Województwa Małopolskiego o zakup 25 nowoczesnych, wieloczłonowych pociągów dla Kolei Małopolskich w ramach obowiązującej umowy ramowej. Zakup ten – zdaniem sejmiku – powinien otrzymać dofinansowane ze środków Unii Europejskiej, w tym z Krajowego Planu Odbudowy.
Ale samorządowcy ujęli się nie tylko za swoją spółką. Wskazali w apelu również na konieczność udzielenia przez państwo pomocy spółce POLREGIO. Przewoźnik musi bowiem dokonać szerokiej wymiany pociągów na nowocześniejszy tabor.
Apelujemy o podjęcie pilnych, kompleksowych i konsekwentnych działań na rzecz pozyskania nowoczesnych pojazdów przez POLREGIO S.A. W przeciwnym przypadku Spółka utraci możliwość konkurowania z innymi przewoźnikami na otwartym rynku usług przewozów kolejowych, co uderzy w tysiące pasażerów nie tylko w Małopolsce, ale i całej Polsce. Bez odpowiednich inwestycji taborowych znacząco pogorszy się atrakcyjność transportu publicznego, zniechęcając pasażerów do korzystania z kolei. To z kolei zahamuje rozwój lokalnych społeczności, zwiększy zatory drogowe i pogorszy jakość powietrza. Inwestycja w nowoczesny tabor to inwestycja w przyszłość komunikacji publicznej i rozwój regionalny. Oczekujemy konkretnego planu działań i harmonogramu wdrożenia, gwarantującego odnowę taboru w najbliższych latach – napisali w apelu radni małopolskiego sejmiku.
Inne postulaty
Poza tym, samorząd postuluje integrację oferty biletowej w regionie nie tylko z udziałem Kolei Małopolskich i POLREGIO, ale również PKP Intercity. Oraz dalszą cyfryzację publicznego transportu zbiorowego.
Radni zaapelowali również o utworzenie krajowego funduszu wsparcia wojewódzkich połączeń kolejowych, na wzór Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych, który działa od 2019 roku. Taki fundusz dla kolei pozwoliłby na:
- zwiększanie częstotliwości kursowania pociągów i uruchamianie nowych połączeń regionalnych,
- zwiększanie konkurencyjności przewoźników regionalnych, stabilność usług i skuteczną konkurencję na otwartym rynku,
- zapewnienie wsparcia finansowego dla samorządów województw.
Sejmik wskazuje, że spełnienie jego postulatów stworzy warunki do dalszego dynamicznego rozwoju przewozów kolejowych w regionie. I przypomina, że już teraz ten rozwój widać mimo istnienia szeregu barier na kolei. W 2024 r. Małopolska odnotowała bowiem najwyższy w Polsce wzrost liczby pasażerów – z 26,3 mln do 34,3 mln (30,4%). Tylko pociągi finansowane przez samorząd województwa przewiozły ponad 26,5 mln pasażerów: Koleje Małopolskich 13,7 mln, POLREGIO 12 mln oraz Koleje Śląskie 870 tys. Zaś dalszy wzrost jest możliwy tylko przy kontynuacji strategicznych inwestycji i zapewnieniu systemowego wsparcia całego sektora transportu kolejowego.
Pełna treść apelu sejmiku małopolskiego w sprawie kolej znajduje się TUTAJ.