Inspektorzy Urzędu Transportu Kolejowego prowadzą latem wzmożone kontrole pociągów. Sprawdzają przede wszystkim składy jadące w popularnych wakacyjnych kierunkach. Pracownicy urzędu skontrolują dodatkowo 150 pociągów. Działania UTK pomagają w tym, by podróż na letni wypoczynek była bezpieczna i komfortowa.
Inspektorzy UTK dodatkowe kontrole prowadzą od początku wakacji. Szczególną uwagę zwracają na wakacyjne składy oraz pociągi kursujące do miejscowości popularnych wśród turystów. W ramach dodatkowych kontroli, sprawdzony na torach postojowych, jeszcze przed wyjazdem został m.in. pociąg PolRegio z Bydgoszczy do Gdyni.
W ubiegłym roku ponad 310 mln pasażerów zdecydowało się na podróż koleją. W pierwszych miesiącach tego roku wynik był jeszcze lepszy. Chcemy by ten trend się utrzymał. By to osiągnąć pasażer musi mieć pewność, że bezpiecznie i komfortowo dotrze do celu. Kontrole przeprowadzane przez UTK z pewnością motywują przewoźników do ciągłego podnoszenia jakości usług – podkreślił Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
W trakcie kontroli sprawdzane są elementy odpowiedzialne za bezpieczeństwo takie jak: zestawy kołowe i hamulce, stan techniczny drzwi, działanie monitoringu, kwalifikacje maszynistów i drużyny konduktorskiej. Dużą wagę inspektorzy przywiązują do elementów związanych z komfortem podróżowania i prawami pasażera. Kontrolują czystość składu, toalety i ich wyposażenie, stan okien, działanie klimatyzacji jeśli pociąg jest w nią wyposażony, oświetlenie, informację megafonową i wizualną oraz odpowiednie oznaczenie relacji pociągu. W przypadku kontroli w trakcie jazdy, inspektorzy zwracają również uwagę na przepełnienie wagonów oraz punktualność pociągu.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Prezes UTK nakazuje ich usunięcie i dokładną analizę, by nie powtarzały się w przyszłości. Może również w drodze decyzji stwierdzić naruszenie przepisów w zakresie bezpieczeństwa transportu kolejowego, wyłączyć z eksploatacji pojazd kolejowy lub ograniczyć jego eksploatację. Jeśli naruszenia nie zostaną usunięte we wskazanym terminie to za każdy dzień opóźnienia w jej wykonaniu grozi do 5 tys. euro kary.
Do końca czerwca 2019 r. UTK przeprowadził 186 kontroli pociągów pasażerskich. To ponad 350 sprawdzonych składów, ponieważ w trakcie jednej kontroli weryfikowanych jest kilka pociągów. Od kilku lat wskaźnik nieprawidłowości utrzymuje się na podobnym poziomie. W 2018 r. Prezes UTK wydał 93 decyzje w sprawie wyłączenia lub ograniczenia eksploatacji pojazdów kolejowych. W pierwszej połowie 2019 r. były to 103 takie decyzje. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły głównie: złego stanu technicznego drzwi czołowych i bocznych, braku właściwego nadzoru nad dokumentacją związaną z eksploatacją pojazdów, niesprawnych urządzeń grzewczych i klimatyzacyjnych.
Apel do przewoźników
W ostatnim czasie Prezes UTK przypomniał przewoźnikom o konieczności przestrzegania prawa przewozowego. Zgodnie z przepisami przewoźnik jest zobowiązany do zapewnienia podróżnym odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi. Szczególnie w czasie upałów spółki powinny być przygotowane do pomocy pasażerom w przypadku długiego postoju czy awarii klimatyzacji. Można to zrobić np. poprzez zabezpieczanie odpowiedniej ilości wody pitnej na pokładzie pociągu.
Brak odpowiedniego przygotowania pociągów do drogi w upalne dni może być oceniane jako stosowanie bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy pasażerów w transporcie kolejowym – stwierdza Ignacy Góra.
W liście do przewoźników, Prezes UTK wskazał też na potrzebę szybkiego i rzetelnego informowania podróżnych o przyczynach i wielkości opóźnienia oraz szacowanym czasie nieplanowanego postoju.
Prawa pasażerów
Pasażerowie powinni być świadomi swoich praw. W przypadku niezapewnienia odpowiedniej jakości podróży mogą złożyć reklamację do przewoźnika i domagać się zwrotu części ceny biletu. Prawo europejskie gwarantuje odszkodowania za opóźnienie pociągów dalekobieżnych. W przypadku opóźnień od godziny do dwóch – 25% ceny biletu, przy ponad dwugodzinnym opóźnieniu – połowa ceny biletu. Odszkodowanie jest jednak wypłacane tylko wtedy, gdy przekracza równowartość 4 euro.
Na nieprawidłowe funkcjonowanie systemu kolejowego można wnieść skargę do Prezesa UTK. W pierwszym półroczu 2019 r. wpłynęło łącznie 577 skarg pasażerów (dla porównania w pierwszym półroczu 2018 r. było ich 612, a w całym 2018 r. 1384). Główna tematyka zgłoszeń to niewłaściwa obsługa przez drużyny konduktorskie i pracowników kas biletowych, niekomfortowe warunki przejazdu (w tym m.in. problemy z ogrzewaniem i klimatyzacją), niesatysfakcjonujący sposób rozpatrzenia skarg i reklamacji przez przewoźników kolejowych, konstrukcja rozkładu jazdy, opóźnienia oraz odszkodowania związane z niedogodnościami podczas podróży.
Gdzie składać skargi
Pasażerowie, którzy chcą złożyć skargę lub reklamację w pierwszej kolejności powinni kontaktować się z przewoźnikiem. Jeśli odpowiedź nie będzie satysfakcjonująca, można skontaktować się z Urzędem Transportu Kolejowego za pomocą formularza internetowego lub wiadomości e-mail na adres pasazer@utk.gov.pl. Infolinia 22 460 40 80 dotycząca praw pasażerów jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8.15 – 16.15.
Pasażerowie, których roszczenie finansowe nie zostało uwzględnione, mogą także wziąć udział w postępowaniu polubownym prowadzonym przez Rzecznika Praw Pasażera Kolei. Szczegóły dostępne są na stronie www.pasazer.gov.pl.
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego przyjmuje również zgłoszenia podróżnych w zakresie bezpieczeństwa w ruchu kolejowym. W tych sprawach można skontaktować się za pomocą formularza internetowego, wiadomości e-mail na adres bezpieczenstwo@utk.gov.pl lub pod numerem telefonu 22 749 15 85.