Zgodnie z planem realizowane są łódzkie inwestycje CPK na linii kolejowej nr 85, która przebiegnie przez miasto. Ukończona została komora startowa na Retkini, od której zacznie się drążenie tunelu Kolei Dużych Prędkości.
Komora na Retkini ukończona. To otwiera drogę do rozpoczęcia budowy tunelu dla szybkich pociągów. Pod koniec czerwca br. spółka CPK i konsorcjum PORR podpisały umowę na drążenie tunelu dla KDP. Teraz trwają ekspertyzy i badania stanu technicznego łódzkich kamienic, które leżą nad trasą tunelu .
Dziś stoimy w komorze startowej tunelu Kolei Dużych Prędkości na Retkini, której budowa została zakończona. To pierwszy fizycznie ukończony element kolejowego Programu CPK – namacalny dowód, że projekt jest konsekwentnie i odpowiedzialnie realizowany. Stąd najdalej na początku 2026 roku ruszy drążenie tunelu CPK, a w 2032 roku pojadą pierwsze pociągi KDP na trasie kolejowego „Y” – mówi Maciej Lasek, Pełnomocnik rządu ds. CPK.
Komora na Retkini to początek dużej inwestycji na której zyska miasto i jego mieszkańcy.
Budowa zrównoważonego i efektywnego transportu wymaga nowoczesnych rozwiązań. Takie przyjęliśmy, budując komorę Retkinia, która jest ważnym elementem tunelu CPK w Łodzi. Ta infrastruktura podziemna, nie tylko odciąży miasto nie zmieniając jego układu przestrzennego, ale także poprawi płynność ruchu. Chcemy, by projekt CPK w Łodzi kolejowo udrożnił miasto, a mieszkańcom pozwolił na szybkie podróżowanie, Kolejami Dużych Prędkości – dodaje Piotr Rachwalski, członek zarządu CPK odpowiedzialny za komponent kolejowy spółki.
Miejsce dla tarczy
Komora na Retkini ukończona. To stąd ruszy maszyna drążąca – tarcza TBM, którą wykonawca wykorzysta do budowy tunelu CPK dla połączeń dalekobieżnych. Inwestycja udrożni ruch kolejowy w Łodzi przez czołowy obecnie dworzec Łódź Fabryczna. Pociągi pojadą bezpośrednio dalej na zachód – w kierunku Wrocławia i Poznania. Tym samym wykonawca uzupełni brakujące, ważne elementy w polskiej sieci kolejowej.
Komora Retkinia składa się z dwóch poziomów. Ma ponad 180 metrów długości (orientacyjnie: to 7 boisk do koszykówki lub prawie 2 boiska piłkarskie) i od 18 do ponad 23 metrów głębokości. Ściany szczelinowe sięgają nawet 43,5 metra (co oznacza wysokość 14 piętrowego bloku mieszkalnego).
Na poziomie -1 jest część techniczna, natomiast na poziomie -2 powstanie torowisko linii kolejowej nr 85. Zaprojektowane klatki schodowe wewnątrz komory zapewnią bezpieczną ewakuację.
Spółka CPK przedstawiła dane techniczne komory Retkinia. Wykop zajmuje kubaturę 84 376 m3. Budowlańcy zużyli 11 588 m3 betonu na wykonanie konstrukcji oraz 18 336 m3 betonu na ściany. Przy budowie zużyli również około 1,687 tys. ton stali na konstrukcję oraz na ściany nieco ponad 1,282 tys. ton. W komorze powstało 436 metrów bieżących ścian. Ich maksymalna długość (głębokość) wynosi 43,52 m, a głębokość komory (w maksymalnym punkcie) sięgnęła 23,36 m.
Łącznie więc w czasie prac zużyto ok. 30 tys. m3 betonu (to ponad 4 tys. betoniarek) oraz 3 tys. ton stali, która wystarczyłaby do budowy sporego osiedla mieszkaniowego. W szczycie robót na terenie komory Retkinia pracowało blisko 100 osób. Wykorzystali oni różnego rodzaju sprzęt budowlany, m. in.: koparki linowe, dźwigi, palownice, jak również wywrotki czy wspomniane betoniarki.
W tej chwili trwają odbiory techniczne komory startowej na Retkini, a wykonawca – Budimex – prowadzi już prace przy komorze odbiorczej w okolicy dworca Łódź Fabryczna.
Prace przy Łódzkim Domu Kultury
Od 2024 roku historyczny gmach Łódzkiego Domu Kultury (ŁDK) jest miejscem specjalistycznych prac wzmacniających jego fundamenty i posadowienie. Wszystko z myślą o niezbędnym zabezpieczeniu konstrukcji budynku przed budową głębokiej na około 8 pięter komory odbiorczej Fabryczna dla tarczy TBM. I rozpoczęciem drążenia tunelu CPK, który częściowo będzie przebiegał pod tym obiektem.
Na terenie ŁDK zakończyły się już prace zasadnicze przy wzmacnianiu fundamentów za pomocą mikropali oraz kolumn jet grouting. Stanowią one dodatkowe punkty podparcia konstrukcji budynku. Łącznie wykonano ich około 1400.
Technologia jet grouting polega na wtłaczaniu w grunt zaczynu cementowego pod ciśnieniem w celu stworzenia kolumny cemento-gruntu, a tym samym wzmocnienia podłoża. Mikropale są sztywnymi elementami przenoszącymi obciążenia na głębsze, mocniejsze warstwy gruntu. W tej chwili w północnej części budynku trwają jeszcze prace mające na celu stężenie mikropali za pomocą konstrukcji stalowej. Równolegle wykonawca sukcesywnie odtwarza pomieszczenia wewnątrz budynku, które musiały zostać częściowo rozebrane na czas prac wzmacniających.
Komora odbiorcza Fabryczna
Komora na Retkini ukończona. Jeszcze w kwietniu zaś rozpoczęły się prace przy budowie komory odbiorczej dla tarczy TBM. Znajdzie się ona w sąsiedztwie dworca Łódź Fabryczna i ŁDK. Zgodnie z harmonogramem prace przy komorze Fabryczna maja dwa etapy. Pierwszy obejmie budowę samej komory dla tarczy drążącej, z której zostanie ona wydobyta na powierzchnię. W drugim etapie powstanie komora rozjazdowa dla pociągów, przy której wykonawca zacznie prace po zakończeniu wszystkich robót wokół ŁDK.
Budimex zrealizował już ściany szczelinowe o grubości 150 cm, które stanowią obudowę komory odbiorczej Fabryczna o wymiarach ok. 22 x 30 m oraz głębokości wykopu 26 m. Dodatkowo, powstała ściana w technologii jet grouting rozdzielającą tunel CPK od tunelu średnicowego PKP PLK.
Obecnie Budimex wykonuje prace związane z poziomą przesłoną przeciwfiltracyjną. Następnie, przystąpi do realizacji bloku plug-in z kolumn jet grouting. Bezpieczna realizacja robót ziemnych wewnątrz komory odbiorczej pozwalająca na wykonanie płyty dennej wymagać będzie wcześniejszej realizacji żelbetowych ram rozpierających oraz zastosowania tymczasowych rozpór stalowych. W finalnym stadium prac budowlanych komora Fabryczna ma być miejscem zakończenia pracy i demontażu tarczy TBM.
Głęboki tunel dla KDP
Drążenie 4,6-kilometrowego tunelu dla Kolei Dużych Prędkości powinno rozpocząć się najpóźniej w IV kwartale 2026 roku. Realizacja tego zadania jest skoordynowana z trwającą budową tunelu PKP Polskich Linii Kolejowych – dla ruchu regionalnego i aglomeracyjnego. Oba tunele w najbliższym sąsiedztwie będą przebiegać tuż przy stacji Łódź Fabryczna. Dlatego ich konstrukcje wykonawcy dodatkowo zabezpieczą przy pomocy budowanej już ochronnej ściany rozdzielającą z kolumn jet grouting. Minimalizuje ona wpływ na siebie drążenia stycznych tuneli CPK oraz PLK.
Konstrukcja, którą buduje CPK, będzie miała średnicę ok. 14 metrów i ok. 4,6 km długości. Wewnątrz znajdą się dwa tory umożliwiające jazdę pociągów w obu kierunkach z prędkością do 160 km/h. Będzie to najdłuższy i o największej średnicy tunelowy obiekt kolejowy wydrążony jednym odcinkiem w Polsce. Przebiegał będzie na zmiennej głębokości wahającej się od około 23 metrów pod powierzchnią gruntu przy komorze Retkinia, aż do 34 metrów na trzecim kilometrze i 200 metrach długości obiektu, między komorami ewakuacyjnymi zlokalizowanymi na ulicy Struga i w Alei ks. bp. Bandurskiego.
Na całym odcinku tunelu będzie pięć ewakuacyjnych komór podziemnych zaprojektowanych w technologii ścian szczelinowych wychodzących na poziom gruntu klatkami schodowymi. Wzdłuż całej budowli powstaną chodniki ewakuacyjne, pełniące funkcje techniczne oraz zapewniające drogi ewakuacji. Obiekt spełni wszystkie najwyższe standardy bezpieczeństwa, wraz z wyposażeniem budowlano-instalacyjnym, systemami oddymiania, urządzeniami oraz pomieszczeniami technicznymi na potrzeby służb obsługi tunelu i linii kolejowej. W celu zminimalizowania wpływu robót tunelowych na istniejącą zabudowę miejską inwestor przewiduje wykonanie wzmocnień geotechnicznych, które zniwelują potencjalne osiadania gruntu. Projekt przewiduje również zabezpieczenia strukturalne, które mają na celu zwiększenie stabilności i bezpieczeństwa budynków.
Dodatkowe ekspertyzy
Przebieg tunelu pod ścisłym centrum Łodzi i istniejącą zabudową – to nie tylko wyzwanie realizacyjne, ale i konieczność zastosowania możliwie najlepszych rozwiązań asekuracyjnych. Stąd powstała konieczność przygotowania do procesu drążenia tunelu tak, aby był on bezpieczny zarówno dla zabudowy, jak i mieszkańców kamienic z najbliższego sąsiedztwa inwestycji.
Aktualnie trwają prace obejmujące realizację dodatkowych ekspertyz stanu technicznego budynków na trasie tunelu KDP w Łodzi. Na zlecenie CPK wykonuje je firma Albraco. Rzeczoznawcy budowlani sporządzą kompletną dokumentację aktualnego stanu technicznego kamienic i innych gmachów. Obejmie ona m.in. sprawdzenie nośności, stateczności i bezpieczeństwa konstrukcji w stanie istniejącym.
Budowa odcinka linii kolejowej nr 85 Warszawa Zachodnia – Łódź Niciarniana na terenie Łodzi to najbardziej zaawansowany fragment tworzonej sieci KDP w Polsce. CPK zakłada ukończenie odcinka w 2032 roku. Cała 480-kilometrowa linia „Y” z Warszawy przez lotnisko CPK oraz Łódź do Poznania i Wrocławia, ma zostać oddana do użytku w 2035 roku.