Czy w Polsce potrzebne są koleje dużych prędkości? – Geneza część 1

Nie ma obecnie wspólnej, międzynarodowej definicji dużych prędkości kolejowych. Najczęściej cytuje się zapisy zawarte w dyrektywie Rady 96/48/WE (z 23 lipca 1996r) w sprawie interoperacyjności transeuropejskiego systemu dużych prędkości. Celem powstania tej dyrektywy było „umożliwienie obywatelom Unii […] korzystania w pełni z pozytywnych efektów ustanowienia obszaru bez granic wewnętrznych poprzez poprawienie powiązań i uzyskanie interoperacyjności krajowych systemów kolei dużych prędkości, jako również dostępu do nich”. Transeuropejski system kolei dużych prędkości zdefiniowano w art. 2. Uznano, że jest to struktura obejmująca linie i urządzenia stałe transeuropejskiego systemu transportowego,  specjalnie  zbudowane lub o zwiększonym standardzie, do jazdy z dużymi prędkościami oraz tabor kolejowy zaprojektowany do korzystania z tej infrastruktury.

Infrastrukturę tego systemu stanowią linie transeuropejskiej sieci transportowej, tj. takie linie, które zostały:

•    zbudowane specjalnie dla dużych prędkości,
•    specjalnie dostosowane do dużych prędkości.
Infrastruktura może ponadto zawierać łącznice lub inne linie dojazdowe nowe lub o standardzie dostosowanym do dużych prędkości, wraz ze stacjami zlokalizowanymi w centrach miast, na których dopuszczalna prędkość wynika z uwarunkowań lokalnych.

Linie dużych prędkości obejmują trzy następujące typy:
a)    nowe linie, zbudowane i wyposażone w urządzenia pozwalające na rozwijanie prędkości 250 km/h i większych,
b)    linie zmodernizowane do prędkości 200 km/h,
c)    linie zmodernizowane z zamiarem prowadzenia szybkiego ruchu, które – z uwagi na przebieg po terenach silnie zurbanizowanych lub trudnych topograficznie – pozwalają na osiągnięcie nieco mniejszych prędkości.

Tabor kolejowy do szybkiego ruchu określono jako nowoczesne pociągi dużych prędkości zaprojektowane w taki sposób, aby zagwarantować bezpieczny i niezakłócony przewóz pasażerów przy prędkości:
a)    co najmniej 250 km/h na liniach specjalnie zbudowanych do dużych prędkości i umożliwiających osiąganie w odpowiednich warunkach prędkości ponad 300 km/h,
b)    200 km/h na istniejących, specjalnie przystosowanych liniach,
c)    największej możliwej – na pozostałych liniach.

Ponadto przewozy pociągami dużych prędkości zakładają doskonałą kompatybilność między elementami infrastruktury i taboru kolejowego, obejmującą wydajność całego systemu, poziom bezpieczeństwa, jakość usług oraz jego koszty. Uzupełniając powyższą kwalifikację należy wskazać trzeci, obok infrastruktury i taboru, ważny obszar działalności związanej z kolejami dużych prędkości, jakim jest eksploatacja. Zastosowanie każdego z tych rozwiązań zależy od warunków lokalnych.

Rozwój kolei dużych prędkości w krajach europejskich, przy jednoczesnym spadku popularności kolei klasycznych pozwala wyciągnąć jednoznaczny wniosek, że to jest kierunek dla gałęzi transportu kolejowego pozwalający podjąć swobodną walkę o pasażera z transportem lotniczym i samochodowym. W czasach ciągłego zmagania się z uciekającym czasem, coraz częściej obok wysokiego komfortu podróży oraz ceny, właśnie oszczędność czasu staje się korzyścią nadrzędną dla pasażera przy wyborze środka transportu. Pochłaniane na nowoczesny tabor składów zespolonych wysokie inwestycje są niezbędne i zostaną na pewno dostrzeżone przez pasażerów.

Następne punkty analizy zagadnienia będą przedstawione w kolejnych dniach na stronach portalu a będą dotyczyły:
1.    Charakterystyki sieci kolei dużych prędkości w wybranych krajach.
2.    Analizy polskiego rynku przewozowego pod potrzeby kolei dużych prędkości.