PKP Cargo pod koniec czerwca br. ogłosiło złożenie wniosku do Sądu o wszczęcie postępowania sanacyjnego, o czym pisaliśmy tuż po publikacji. Kwestie prawne związane z tą formą postępowania restrukturyzacyjnego w PKP Cargo S.A. komentuje Przemysław Furmanek z kancelarii Lege Restrukturyzacje. Ekspert wyjaśnia, jakie działania będą podjęte, jakie mają znaczenie dla pracowników, wierzycieli i kontrahentów oraz jakie korzyści przyniesie proces sanacyjny dla stabilności finansowej spółki.
Na początek należy uspokoić i wyjaśnić kwestię, PKP Cargo S.A. jako podmiot ustanowiony ustawą nie posiada zdolności upadłościowej, czyli nie można ogłosić upadłości tego podmiotu. Wniosek o sanację został złożony 27 czerwca, a 1 lipca został wyznaczony tymczasowy nadzorca sądowy. W ciągu najbliższego miesiąca należy spodziewać się otwarcia postępowania sanacyjnego i ustanowienia zarządcy, który będzie nadzorował działania zarządu i jednocześnie go w nich wspierał. Nad wszystkimi działaniami będzie sprawował kontrolę Sąd. Istotnym dla pracowników, akcjonariuszy i wierzycieli oraz kontrahentów PKP Cargo S.A. będzie plan restrukturyzacyjny, gdzie znajdą się m.in. informacje na temat planowanej strategii, środków restrukturyzacyjnych (renegocjacje umów, zmiany kadrowe, zmiany w zakresie finansowania ujęte w ramach harmonogramów wdrożenia działań naprawczych). Na jego bazie będą tworzone tak zwane propozycje układowe dla wierzycieli w ramach, których PKP Cargo S.A. może uzyskać odroczenie terminów płatności, rozłożenie płatności na raty czy nawet częściowe umorzenie zadłużenia.
Ponadto postępowanie sanacyjne daje jednocześnie Zarządowi to czego PKP Cargo S.A. w aktualnej sytuacji najbardziej potrzebuje, czyli czasu na negocjacje ze związkami zawodowymi, wierzycielami i kontrahentami. PKP Cargo S.A. otrzymuje szansę by renegocjować lub odstąpić od niekorzystnych kontraktów, a jednocześnie podjąć zbiorcze rozmowy z wierzycielami i związkami zawodowymi bez potrzeby indywidualizacji warunków, które mogłyby być wymuszane przez wszczynane przeciwko spółce postępowania egzekucyjne. W trakcie sanacji cały majątek spółki jest wolny od zajęć.
Sytuacja pracowników
Wcześniejsze zapowiedzi i działania ze strony Ministerstwa, czy Zarządu w postaci Wypowiedzenia Paktu Gwarancji Pracowniczych z 17 maja 2024 r. oraz skierowanie na nieświadczenie pracy blisko 20% pracowników według stanu na 28 czerwca 2024 r. wskazują na możliwe kroki w obszarze kadrowym, niemniej zarządca sądowy po otwarciu postępowania sanacyjnego by mógł podjąć jakiekolwiek działania w zakresie redukcji etatów musi w planie restrukturyzacyjnym zawrzeć konkretne warunki by skorzystać z tego uprawnienia, określając jednoznacznie zasady redukcji etatów, liczbę redukowanych etatów, okres w jakim ma następować redukcja, a także proponowane kryteria zwolnień, które to warunki musi zatwierdzić następnie Sędzia-Komisarz powołany w postępowaniu restrukturyzacyjnym, a bez powyższego zatwierdzenia nie mogą być podjęte żadne działania w tym obszarze. Nie należy spodziewać się w tym obszarze drastycznych działań, a raczej dalszych rozmów Zarządu ze związkami zawodowymi w zakresie zmian benefitów czy redukcji etatów, by sanacja przeszła z jak najmniejszą szkodą dla pracowników spółki i jednocześnie by wypracowane rozwiązania zawrzeć w planie restrukturyzacyjnym i skorelować z propozycjami układowymi i renegocjowanymi umowami.
Sytuacja kontrahentów
Grupa PKP Cargo osiągnęła w 2022 r. 148 mln zysku netto, w 2023 roku 82,1 mln zł, a w 1kw. 2024 r. przyniosła stratę 118,1 mln zł, co wskazuje na słabnącą sytuację Spółki. Wyniki finansowe wskazują, że PKP Cargo S.A. zdecydowało się na ten krok wyprzedzając krytyczny moment, w jakim Spółka mogłaby się znaleźć za kilka miesięcy bez decyzji o sanacji, stanowiąc dobry prognostyk dla wierzycieli.
W zakresie zawartych umów wzajemnych zarządca PKP Cargo S.A., za zgodą Sędziego-Komisarza zyskuje uprawnienia odstąpienia od niewykonanych umów, nawet jeśli zawarta umowa nie przewidywała możliwości jej skrócenia, czy wypowiedzenia, jeśli ta umożliwi poprawę sytuacji finansowej spółki. Nie musi to jednocześnie oznaczać pełnego zakończenia współpracy, a propozycję zawarcia nowej umowy na innych warunkach. Wierzyciele PKP Cargo natomiast muszą uzbroić się w cierpliwość, gdyż po otwarciu postępowania sanacyjnego Spółka będzie miała zakaz spłacania długów powstałych przed otwarciem postępowania w trakcie postępowania, a wszystkie te kwoty zostaną umieszczone w spisie wierzycieli i zostaną zaspokojeni dopiero po zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego na podstawie przyjętego układu. Wierzyciele Spółki będą głosowali podzieleni na grupy według kwot lub rodzajów (np. kontrahenci, instytucje finansowe itd.) za lub przeciw układem, aby ten został przyjęty musi zagłosować za większość głosujących, mających łącznie co najmniej 2/3 kwoty zadłużenia tej grupy. W takim przypadku głosujący przeciwko, również zostaną objęci układem, który może zakładać odroczenie w czasie płatności rat, częściowe umorzenie czy odroczenie terminu płatności. Jednocześnie nie ma podstaw do obaw w zakresie bieżącej współpracy w toku sanacji, gdyż PKP Cargo S.A. będzie miało obowiązek regulowania bieżących zobowiązań po otwarciu postępowania, w innym przypadku może im grozić umorzenie postępowania sanacyjnego.
Sytuacja akcjonariuszy
Rynkiem nie wstrząsnęła informacja o złożonym wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego, choć na to może składać się bardzo niski kurs akcji utrzymujący się od 2020 r. i nieporównywalnie niższy od kursu sprzed 10 lat, a także szereg kroków podejmowanych już wcześniej przez Zarząd, a których przedłużeniem jest restrukturyzacja, a także rosnąca świadomość co do postępowań restrukturyzacyjnych jako sygnału dla rynku, że nie jest to początek problemów, a początek rozwiązywania problemów.
O ile w perspektywie krótkoterminowej sanacja PKP Cargo może wydawać się drastyczna, pozwala w krótkim czasie zogniskować i rozwiązać główne bolączki Spółki o tyle groźniejszym mogłaby być pełzająca restrukturyzacja bez egidy Sądu i rozciągnięta na przestrzeni lat.