5 grudnia 2022 r. w Brukseli odbyło się posiedzenie Rady ds. Transportu, dotyczące rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T. W posiedzeniu podsumowującym prace prezydencji czeskiej w Radzie UE, wzięli udział ministrowie ds. transportu państw członkowskich UE oraz komisarz ds. transportu Adina Vălean.
Jednym z najważniejszych tematów spotkania była dyskusja nad projektem nowelizacji rozporządzenia w sprawie rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Efektem spotkania ministrów ds. transportu było przyjęcie stanowiska państw członkowskich, tzw. podejścia ogólnego w sprawie zmienionego rozporządzenia TEN-T, w którym Rada przedstawiła Parlamentowi Europejskiemu swoje stanowisko wobec wniosku ustawodawczego Komisji.
Wypracowane zapisy stanowią dobrą podstawę do dalszych prac w ramach negocjacji z Parlamentem Europejskim (tzw. triologów). Z zadowoleniem przyjmujemy zaproponowane podejście ogólne, które jest bliskie naszym oczekiwaniom i stanowi wyważone, kompromisowe podejście do realizacji ambitnych celów uwzględniając dostępne środki finansowe. Cieszę się, że dzisiaj finalizujemy prace nad rozporządzeniem TEN-T na poziomie Rady, bo to daje szansę, aby dokument, już po wypracowaniu kompromisu z Parlamentem Europejskim, został przyjęty już w 2023 r. – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
Polska od dawna zabiegała o przyspieszenie procesu rewizji, by móc zrealizować sieć TEN-T w przyjętych ramach czasowych oraz opowiadała się za szerszym ujęciem wymiaru geopolitycznego sieci TEN-T i rozwojem połączeń transportowych na osi północ-południe. Dzięki tej aktywności utworzony został nowy korytarz łączący trzy morza, Morze Bałtyckie, Morze Czarne i Morze Egejskie, obejmujący szlak Via Carpatia.
W toku negocjacji, na wniosek Polski, ten nowy korytarz trójmorski został uzupełniony o odcinek Lublin – Białystok – Ełk, aż do Tallinna i Helsinek. W efekcie cały polski odcinek szlaku Via Carpatia został ujęty w sieci bazowej lub bazowej rozszerzonej TEN-T, w przebiegu nowego korytarza – podkreślił minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
Ponadto zmieniono przebieg sieci TEN-T w zakresie innych elementów infrastruktury drogowej, kolejowej, lotniczej oraz terminali intermodalnych, tak, aby odzwierciedlał aktualne założenia polityki transportowej państw członkowskich.
Podczas prac nad dokumentem rząd RP opowiadał się za sformułowaniem jasnych i realnych celów dla sieci TEN-T. W toku negocjacji, w ocenie Polski, ustanowiono takie wymogi dla infrastruktury transportowej, które zapewniając interoperacyjność są możliwe do wdrożenia w określonych ramach czasowych i przy występujących ograniczeniach finansowych.
Szef resortu infrastruktury Andrzej Adamczyk dodał, że obecnie kluczowe znaczenie ma również poszerzenie sieci TEN-T na Ukrainę, co podczas trwającej wojny stanowi jasny sygnał o braku zgody na naruszenie integralności terytorialnej naszego wschodniego sąsiada.
Podczas posiedzenia Rady TTE poruszona została także kwestia finansowania budowy sieci TEN-T. Polska wyraziła oczekiwania kontynuowania polityki wsparcia z instrumentów finansowych przeznaczonych na rozwój infrastruktury transportowej, w tym ze środków Instrumentu CEF „Łącząc Europę”.
„Dzisiejsze porozumienie jest dla nas ważne z punktu widzenia naszej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, ponieważ jego osiągnięcie było jednym z naszych priorytetów, ale jest to również dobra wiadomość dla Republiki Czeskiej, ponieważ duża liczba projektów, takich jak nasze linie dużych prędkości, została włączona do sieci TEN-T. Jeśli spełnimy parametry techniczne, pomoże to w uzyskaniu finansowania zarówno na przygotowanie projektu, jak i na samą budowę – mówi Minister Transportu Czech Martin Kupka.
Podczas posiedzenia Rady ds. Transportu ministrowie omówili także szereg zagadnień z bieżącej agendy prac instytucji Unii Europejskiej. Na marginesie posiedzenia minister Andrzej Adamczyk odbył szereg spotkań bilateralnych m.in. z minister gospodarki i infrastruktury Estonii Riiną Sikkut oraz ministrem infrastruktury i gospodarki wodnej Królestwa Niderlandów Markiem Harbersem. Odbyło się także spotkanie A. Adamczyka z ministrem infrastruktury i mieszkalnictwa Szwecji Andreasem Carlsonem, który będzie w I połowie 2023 r. przewodniczyć pracą Rady UE ds. Transportu. Spotkanie dotyczyło planów prezydencji szwedzkiej oraz współpracy bilateralnej polsko–szwedzkiej.
