Centralny Port Komunikacyjny to nie tylko lotnisko. Lwią częścią projektu są Koleje Dużych Prędkości. Wszystko wskazuje na to, że w najbliższym czasie to zacznie się dziać, czyli w Polsce zacznie się budowa sieci KDP z prawdziwego zdarzenia.
Centralny Port Komunikacyjny to planowany węzeł przesiadkowy między Warszawą i Łodzią, który zintegruje transport lotniczy, kolejowy i drogowy. W ramach tego projektu w odległości 37 km na zachód od Warszawy, na obszarze ok. 3 000 hektarów zostanie wybudowany Port Lotniczy, który w pierwszym etapie będzie w stanie obsługiwać 40 mln pasażerów rocznie.
Jednak w skład CPK wejdą też inwestycje kolejowe, czyli węzeł w bezpośredniej bliskości portu lotniczego oraz 10 kolejowych „szprych” w całym kraju. W sumie to 30 zadań inwestycyjnych i prawie 2 000 km nowych linii kolejowych. Zamysł jest prosty, połączenia te umożliwią przejazd między Warszawą a największymi polskimi miastami w czasie nie dłuższym niż 2,5 godz.
W Polsce od lat modernizuje się linie kolejowe, a nie buduje nowe odcinki. Odmienić to ma Centralny Port Komunikacyjny, który stworzy prawie od zera całą sieć Kolei Dużych Prędkości. W skład kolejowych „szprych” CPK wejdą zarówno nowe odcinki, które budować będzie spółka CPK, jak i fragmenty już istniejącej infrastruktury, których modernizacja znajduje się w gestii PKP PLK.
Skupimy się dzisiaj na projektach infrastruktury kolejowej. Przyjrzymy się aktualnemu stanowi zaawansowania inwestycji kolejowych CPK, czyli jak przebiegają prace i kiedy możemy spodziewać się wbicia pierwszej łopaty.
W tym roku ruszy pierwsza budowa
Obecnie dla ponad 1 500 km linii kolejowych opracowywane są już studia wykonalności. Spółka CPK ma już warianty inwestorskie 140-kilometrowego odcinka Kolei Dużych Prędkości między Warszawą i Łodzią, dla 200 km między Łodzią i Wrocławiem (dla obu tych odcinków trwa już projektowanie), dla 40 km od strony w rejonie Rzeszowa, a od końca marca dla 70-kilometrowego odcinka Katowice – Ostrawa. W maju ogłoszono wariant inwestorski odcinka z Sieradza do Poznania.
Studia wykonalności oraz warianty inwestorskie to etapy nie do przeskoczenia przed rozpoczęciem budowy. Obecnie najbardziej zaawansowaną inwestycją CPK jest tunel dalekobieżny w Łodzi, dla którego spółka dysponuje już projektem budowlanym, decyzjami środowiskowymi i lokalizacyjnymi oraz jednym z trzech pozwoleń na budowę (toczy się procedura dla pozostałych dwóch). Roboty budowlane dla tunelu w Łodzi ruszą jeszcze w tym roku, a więc będzie to inauguracyjne rozpoczęcie budowy pierwszego projektu kolejowego w ramach inwestycji CPK. A więc czy można stwierdzić, że CPK utrzymuje dobre tempo realizacji prac?
Z całą pewnością wszyscy byśmy chcieli, by budowa samego lotniska, jak i linii kolejowych odbywała się szybciej. Bardzo często w różnych wypowiedziach brak wizualnych efektów w postaci koparek na budowach ma być dowodem na to, że inwestycja jest źle zarządzana i może nie powstać. Pamiętajmy jednak, że cały projekt w module lotniskowym, jak i kolejowym to program inwestycji największy w historii Polski nie mający precedensu w swojej kompleksowości – stwierdził Andrzej Banucha, ekspert Klastra „Luxtorpeda 2.0” z zakresu zarządzania strategicznego w logistyce towarowej.
Jak zaznacza ekspert, który jest związany z branżą kolejową od lat: podobne inwestycje na zachodzie Europy były przygotowywane całymi dekadami.
Spółka CPK oprócz niezwykle wymagających i długotrwałych prac koncepcyjno-planistycznych, czy choćby niezwykle praco- i czasochłonnego procesu konsultacji z przeróżnymi podmiotami musiała także w wielu przypadkach inicjować prace legislacyjne, gdyż polskie prawo i rozwiązania instytucjonalne były niedostosowane do wyzwań związanych z realizacją tak kompleksowej i skomplikowanej inwestycji. Mając to na uwadze oraz wiedząc, że mniejsze inwestycje infrastrukturalne na zachodzie Europy są przygotowywane całymi dekadami, uważam, że tempo przygotowania i realizacji programu CPK jest bardzo dobre – dodał ekspert.
CPK kontra wykluczenie transportowe
W Polsce wiele miejscowości wciąż zmaga się z tzw. wykluczeniem transportowym. Ludzie są odcięci od kolei, a co gorsza czasem i od pozostałych środków transportu zbiorowego. Centralny Port Komunikacyjny ma zbliżyć kolej właśnie do tych miejscowości. Projekt CPK zakłada budowę spójnego systemu transportu w Polsce, co się wiąże m.in. z budową nowych linii kolejowych na obszarach peryferyjnych. Tzw. linie solidarnościowe (na obszarach wykluczonych transportowo) stanowić będą ok. 2 proc. długości docelowej sieci.
CPK deklaruje, że jedną z istotnych funkcji inwestycji kolejowych jest walka z wykluczeniem transportowym – szczególnie w miastach powiatowych. W tym momencie największe miasta powiatowe, które są pozbawione dostępu do kolejowych przewozów pasażerskich to Łomża (63 tys. mieszk.) i Jastrzębie-Zdrój (89 tys. mieszk.). Dzięki inwestycjom CPK ośrodki te mają wrócić na kolejową mapę Polski.
To, co jest teraz zdecydowanie najważniejsze, to by program inwestycji CPK miał nieustające wsparcie finansowe, polityczne i medialne w długim okresie niezależnie od szeroko rozumianej sytuacji polityczno-gospodarczej w kraju, by zapewnić stabilność realizacji inwestycji. Cały program inwestycji CPK w module lotniczym, kolejowym, towarowym, ma tak potężne znaczenie dla przyszłości gospodarczej Polski, że jako państwo i społeczeństwo nie możemy sobie pozwolić na ryzyka wstrzymania czy zawieszenia inwestycji z powodów niezależnych od samego CPK – dodał Andrzej Banucha.